Chuyến đi châu Á của Vladimir Putin
nhằm gửi đi một thông điệp
mà Úc cần chú ý
ngày 21 tháng 6 năm 2024 _ Peter Tesch
Nghiên cứu viên thỉnh giảng tại Trung tâm Nghiên cứu Châu Âu của ANU, Đại học Quốc gia Úc
Đại sứ Úc tại Nga từ 2016 đến 2019.
Các chuyến đi gần đây của Tổng thống Nga Vladimir Putin tới Triều Tiên và Việt Nam rất đáng chú ý về thời gian và trọng tâm, chưa kể đến việc nêu bật sự coi thường của ông đối với nhà nước pháp quyền.
Tiếp nối ngay sau hội nghị thượng đỉnh hòa bình Ukraine do Thụy Sĩ đăng cai vào cuối tuần trước, bước đột phá của Putin tới châu Á-Thái Bình Dương nhằm mục đích cho thấy Nga không phải là không có bạn bè.
Khi nhắm mục tiêu vào hai đối tác lịch sử của Điện Kremlin – Triều Tiên và Việt Nam – điều này báo hiệu rõ ràng rằng Nga sẽ không nhường lại ưu thế vượt trội ở châu Á-Thái Bình Dương cho Hoa Kỳ hoặc Trung Quốc trong vấn đề đó.
Bắc Kinh sẽ nhận thức sâu sắc rằng Moscow đang can dự vào hai mối quan hệ quan trọng của chính Trung Quốc. Hàn Quốc và Nhật Bản cũng sẽ chú ý đến điều này.
Sự phụ thuộc mới của Putin vào Triều Tiên
Các chuyến thăm cấp cao như thế này được đánh dấu bằng việc ký kết các thỏa thuận thực chất và mang tính biểu tượng, sự thể hiện lòng trung thành công khai và nhiều cuộc thảo luận về bản chất sâu sắc, chiến lược và bền vững của quan hệ song phương.
Nhưng sẽ là thiển cận nếu bỏ qua thông điệp mang tính bào mòn hơn trong chuyến công du của Putin. Kể từ khi Putin phát động cuộc chiến ở Ukraine, Điện Kremlin đã liên tục thêu dệt câu chuyện đoàn kết với “Miền Nam toàn cầu” để phản đối chính sách “chủ nghĩa thực dân mới” của phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ.
Câu chuyện đó có sức hút trong khu vực và hơn thế nữa. Ví dụ, ở Châu Phi, có rất ít sự ủng hộ đối với các biện pháp trừng phạt chống lại Nga vì hành động xâm lược Ukraine bất hợp pháp và phi lý của nước này. Nhìn chung, các chính phủ phương Tây đang thất bại trong việc chống lại cáo buộc của Moscow rằng họ tự loại bỏ một cách có chọn lọc các quy tắc và tiêu chuẩn mà họ áp dụng cho các nước khác.
Tất nhiên, sự tôn nghiêm của Moscow che đậy việc họ không tôn trọng các cam kết nhiều lần nhằm tôn trọng chủ quyền và biên giới hiện có của Ukraine.
Viết trên tờ báo Rodong Sinmun của Triều Tiên trước chuyến thăm, ông Putin ca ngợi mối quan hệ anh em hơn 7 thập kỷ giữa Moscow và Bình Nhưỡng, nhấn mạnh mục tiêu chung của họ trong việc chống lại sự áp bức của Mỹ.
Hoa Kỳ đang nỗ lực áp đặt lên thế giới cái mà họ gọi là 'trật tự dựa trên luật lệ', về cơ bản không gì khác hơn là một chế độ độc tài thuộc địa mới toàn cầu dựa trên các tiêu chuẩn kép.
Các quốc gia không đồng ý với cách tiếp cận như vậy và theo đuổi chính sách độc lập sẽ phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ bên ngoài. Giới lãnh đạo Hoa Kỳ coi khát vọng tự chủ và độc lập tự nhiên và chính đáng như vậy là mối đe dọa đối với sự thống trị toàn cầu của nước này.
Sự đạo đức giả ở đây rất rõ ràng, nếu có lẽ không có gì đáng ngạc nhiên.
Từ năm 2006 đến 2017, Nga đã ủng hộ 9 nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc áp đặt các lệnh trừng phạt và các biện pháp khác chống lại Triều Tiên về các chương trình vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo của nước này.
Tuy nhiên, vào tháng 3 năm nay, Nga – với sự hỗ trợ của Trung Quốc – đã chấm dứt nhiệm vụ của một ủy ban Liên Hợp Quốc vốn giám sát việc thực hiện các biện pháp được nhất trí thông qua này.
Để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế chống lại Triều Tiên, Nga tìm kiếm sự hỗ trợ quân sự thiết yếu cho cuộc chiến ở Ukraine.
Củng cố điều này là sự khôi phục lại hiệp ước an ninh và quốc phòng thời Chiến tranh Lạnh giữa hai nước. Nó có thể mang lại vẻ hợp pháp cho sự ủng hộ công khai và mở rộng hơn của Triều Tiên đối với cuộc chiến của Putin.
Điều đó gửi đi một thông điệp đáng báo động về sự mong manh của cam kết toàn cầu về không phổ biến vũ khí hạt nhân và các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt khác.
Nó cũng báo hiệu cho các quốc gia có tiềm năng hạt nhân rằng Nga được sự ủng hộ của họ.
Và nước này cũng không thực hiện được các nghĩa vụ của Nga với tư cách là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, đồng thời là người thiết kế và bảo đảm cho hệ thống an ninh quốc tế kể từ năm 1945.
Trong khi đó, Trung Quốc – một thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an có đặc quyền tương tự – lại im lặng một cách đáng lo ngại và không thể chấp nhận được về hành động của Nga. Bắc Kinh đang bận rộn theo đuổi việc xây dựng quân đội nhanh chóng và không minh bạch, bao gồm cả việc hiện đại hóa và mở rộng kho vũ khí hạt nhân chiến lược của mình .
Sự tách rời kinh tế từ phương Tây
Ngoài việc làm suy yếu các liên minh và đối tác an ninh của Mỹ trên khắp thế giới, Moscow - giống như Bắc Kinh - đang có ý định phá vỡ hệ thống tài chính quốc tế do đồng đô la Mỹ thống trị.
Trong cùng một bài báo trên tờ Rodong Sinmun , ông Putin cho biết Nga và Triều Tiên “sẽ phát triển các cơ chế thương mại và giải quyết chung thay thế mà phương Tây không kiểm soát” và cùng nhau phản đối “các hạn chế đơn phương bất hợp pháp”, chẳng hạn như các lệnh trừng phạt.
Ông lặp lại chủ đề tách rời kinh tế này ở Việt Nam. Trong cuộc họp báo ở Hà Nội , Putin lưu ý:
Các nước chúng ta luôn theo đuổi quá trình chuyển đổi sang thanh toán bằng tiền tệ quốc gia và nỗ lực tạo ra các kênh hợp tác bền vững trong hoạt động cho vay và ngân hàng.
Trái ngược với trọng tâm quân sự công khai trong chuyến thăm Triều Tiên, điểm nhấn của Putin tại Việt Nam là ngoại giao văn hóa và quan hệ thương mại, đặc biệt là về năng lượng, bao gồm dầu khí, năng lượng tái tạo và hạt nhân.
Việc tập trung vào hợp tác kinh tế này có lẽ nhằm đáp ứng mối quan ngại của chủ nhà là không khơi dậy sự tức giận của Hoa Kỳ, một trong bảy quốc gia có “quan hệ đối tác chiến lược toàn diện” với Việt Nam.
Tuy nhiên, Putin đã gài bẫy Việt Nam trong chương trình nghị sự an ninh chiến lược rộng lớn hơn của mình. Trong cuộc họp báo , ông nhận xét:
Lập trường tương ứng của Nga và Việt Nam về [các vấn đề quốc tế hiện tại] phần lớn là thống nhất hoặc liên kết chặt chẽ.
Trong cuộc thảo luận về tình hình khu vực châu Á - Thái Bình Dương, chúng tôi bày tỏ mối quan tâm chung trong việc xây dựng một cấu trúc an ninh mạnh mẽ và đáng tin cậy ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương dựa trên các nguyên tắc không sử dụng vũ lực và giải quyết hòa bình các tranh chấp, không chỗ cho các khối chính trị - quân sự khép kín.
Tại sao điều này lại quan trọng
Mỹ và các đồng minh trong khu vực như Australia, Nhật Bản và Hàn Quốc nên lưu ý. Nga hiện là nước phá vỡ chính của hệ thống toàn cầu được xây dựng trên nền tảng pháp quyền. Do đó, nó đặt ra thách thức cho các quốc gia nhỏ hơn và trung bình như Australia, vốn thiếu ý định hoặc khả năng áp đặt ý chí của mình lên người khác thông qua ép buộc kinh tế hoặc quân sự.
Vấn đề không phải là chọn một “khối” này hơn một “khối” khác. Đúng hơn, đó là việc các quốc gia như chúng ta cùng nhau hành động để bảo vệ các quy tắc quốc tế củng cố chủ quyền và quyền tự quyết của quốc gia.
Để làm điều đó một cách hiệu quả, chúng ta cần tái đầu tư vào “trình độ hiểu biết về Nga” và năng lực trong cộng đồng giáo dục đại học và hoạch định chính sách của chúng ta.
Kể từ khi Liên Xô tan rã vào năm 1991, ít nhất ở Úc, chúng ta đã không coi trọng Nga một cách đủ nghiêm túc. Bước đột phá mới nhất của Putin vào khu vực của chúng ta - và mục đích chung mà Nga ngày càng tìm cách thực hiện với các quốc gia quan trọng đối với chúng ta - phải là một lời kêu gọi hành động rõ ràng.
https://theconversation.com/vladimir-pu ... ice-232982