Huy chương vàng World Best Rice (2019)
tổ chức lần thứ 11 ở Manila Philippines
_______________________________ Tăng quốc Kiệt
Em nay đi cấy đồng sâu,
Dưới chân đĩa cắn, trên đầu nắng chan.
Chàng ơi có thấu chăng chàng,
Một bát cơm vàng, biết mấy công lênh.
(Ca dao)
Bên ngoại tôi gốc nông dân, nên tôi hiểu cảnh khổ của người sống bằng nghề nông. Thuở nhỏ, tôi được dạy, hạt gạo là hạt ngọc quí, ăn mà bỏ mứa cơm là xuống âm phủ ăn dòi, nhìn cảnh đám dòi bò lúc nhúc trong bải phân bò là anh em tôi sợ lắm, nên mỗi bửa ăn, phải vét cho sạch chén.
Tuổi niên thiếu của tôi ở làng Long Mỹ, quận Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa, là quê hương của gạo nanh chồn, gạo dài hột, cơm dẻo, mùi rất thơm, ông ngoại tôi dành một thửa ruộng nhỏ để gieo trồng thứ lúa này, quí lắm, chỉ được ăn vào dịp giỗ tết. Sau 75, cũng như các thứ quí giá khác của miền nam, gạo nanh chồn gần như tiệt chủng.
Ngày nay người ta đang cố gắng gầy dựng lại, với 7 giống nanh chồn 2, 3, 5, 6,7,11,16. Riêng giống số 2, thích nghi với thổ nhưỡng Đất Đỏ, cho gạo thon dài, mùi hương đậm đà.
Vùng Cần Đước, Long An, có câu ca dao:
Gạo Cần Đước, nước Đồng Nai,
Ai về, xin nhớ cho ai theo cùng.
Có một giống lúa nổi tiếng là Nàng Hương Chợ Đào, từ thế kỉ 19 thời vua Minh Mạng, là gạo dùng tiến cống ra Huế cho vua. Sau 75, cũng không còn lưu hành, ngày nay đang được khôi phục lại, vì giai đoạn ăn no đã qua, các đại gia sẵn sàng chi tiền để được ăn ngon.
Giống lúa ST 25, lần đầu tiên đã giúp VN đoạt được huy chương vàng của World best rice, lần thứ 11, tổ chức tại Manila Philippines. Trớ trêu là người ta lại đem cùng thứ gạo để dự thi năm 2020 tổ chức ở Mỹ lần thứ 12, và được giải nhì. Cũng giống như cô hoa hậu hoàn vũ năm 2019, lại đi thi để trở thành á hậu năm 2020 ! No kidding ! Có lẽ họ muốn bắt chước Thái Lan: vì gạo Thái Hom Mali đã 4 lần đoạt giải nhất.
ST là viết tắt của Sóc Trăng, 25 là số thứ tự của tiến trình nghiên cứu. Các Kỉ sư Hồ Quang Cua, TS Trần tấn Phương, Thạc sĩ Nguyễn thị Thu Hương đã tìm tòi, cải tiến trong vòng 20 năm qua để có được kết quả giống lúa ST 25 ngày nay.
Ở Sóc Trăng, lúa ST 25 trồng trên đất ruộng nuôi tôm, nên giàu chất dinh dưỡng, do thức ăn thừa của tôm còn đọng lại, là nguồn phân bón tự nhiên. Trong 6 tháng nước ngọt thì sạ lúa, 6 tháng nước mặn còn lại thì nuôi tôm, vì đất dùng nuôi tôm nên không được dùng thuốc hoá học chống sâu rầy làm tôm chết (nên nhớ, tôm mắc hơn gạo). Gốc từ dòng lúa thơm ST của Sóc Trăng, có khả năng chịu mặn, chịu phèn, chống sâu bệnh, thời gian phát triển 95-100 ngày.
Vừa qua tôi nhận được 2kg gạo ST 25 từ VN gởi qua làm quà, sau khi ăn thử, tôi xin có vài nhận xét: gạo dài hột, trắng trong, cơm dẻo, vị ngọt, hương thơm mùi lá dứa (nhưng không thơm bằng nàng hương hay gạo Thái Lan thượng hạng, có người cho rằng gạo Thái có cho thêm hương liệu, không biết có đúng không?), khi nguội, cơm vẫn còn dẻo chứ không cứng.
Tiến trình lai tạo giống lúa ST25
Kỷ sư Hồ Quang Cua thu thập các giống lúa ngon của Bắc, Trung, Nam, cả của Thái Lan, Đài Loan, Bangladesh, lúa thần nông IRRI trong quá trình lai tạo.
-Năm 2009 đoạt huy chương bông lúa vàng VN.
-Năm 2016 tạo ra giống lúa ST 24, đứng hàng thứ 3 trong cuộc thi World best rice 2017.
-Năm 2019 đoạt huy chương vàng về gạo ngon nhất thế giới, vì trước đó phần lớn các giải đều vào tay Thái lan hoặc Cambodia, đây là điều rất đáng hãnh diện.
Giải thưởng quốc tế Gạo Ngon Nhất Thế Giới
Tổ chức lần đầu tiên năm 2009: Thái Jasmin Rice đoạt huy chương vàng
2010: Thai Jasmin rice
2011: Pawson rice Myanmar.
2012: Cambodia Jasmin.
2013: Joint winner : Cambodia Jasmin rice & California Calrose.
2014: Joint winner: Thai Hom Mali & Cambodia Jasmin.
2015: US Calrose.
2016 Thai Hom Mali.
2017: Thai Hom Mali.
2018: Cambodia Jasmin.
2019: Viet Nam ST 25.
2020: Thai Hom Mali.
Tóm tắt:
Gạo Thái Lan Hom Mali 4 lần đoạt giải nhất, Thái Jasmin 2 lần đoạt giải nhất,
Gạo Cambodia Jasmin 4 lần đoạt giải nhất.
Đặc biệt gạo Mỹ Calrose 2 lần đoạt giải nhất.
Xin trích dẫn bài báo 11 loại gạo ngon nhất VN, Dựa vào ý kiến của người tiêu dùng:
1/ Gạo thơm Thái:
Hạt dài, màu ngà, cơm dẻo, ngon, mềm, được nhân giống từ gạo Thái, trồng nhiều ở Tây nam bộ, và miền bắc VN.
2/ Gạo Bắc Hương:
hạt nhỏ dài, màu trắng, cơm dẻo, mùi thơm, cơm nguội vẫn giử mùi thơm và độ dẻo như ban đầu, là đặc sản của Hải Hậu, Giao thuỷ Nam Định.
3/ Gạo Tám xoan Hải Hậu:
hạt nhỏ dài, cơm chín có màu trắng xanh ,dẻo, mềm, thơm, là đặc sản của huyện Hải Hậu Nam Định.
4/ Gạo ST24:
Đứng hạng 3 trong cuộc thi World best rice ở Macau 2017.
5/ Gạo Hàm Châu:
gạo xốp, nở nhiều, thơm tự nhiên, vị ngọt đậm, cơm nguội vẫn mềm.
6/ Gạo Nàng xuân:
kết quả lai tạo giữa Tám xoan Hải Hậu và Khao Dawk Mali Thái Lan, mang theo đặc tính dẻo dai, và hương lá dứa.
7/ Gạo Tài Nguyên Thơm:
hạt gạo to tròn, bạc bụng, trắng đục, xuất xứ từ vùng chợ đào tỉnh Long An.
8/ Gạo thơm Hương Lài:
hạt dài trắng trong, cơm mềm, mùi hoa lài, đặc sản vùng Long An.
9/ Gạo thơm Jasmin 85:
hạt dài trắng trong, không bạc bụng, cơm có mùi phức tạp, được trồng ở đồng bằng sông Cửu Long
Nếu có dịp, nên mua các loại gạo trên ăn thử, nhất là danh thủ ST 25, là niềm tự hào của VN, đã có bán ở Mỹ.
Viện lúa gạo quốc tế IRRI
Nhân đây, tôi xin nói qua về (International Rice Research Institute) IRRI, được thành lập năm 1959 ở Los Banos Laguna (Philippines) cách thủ đô Philippines 60 km về phía nam, chính thức hoạt động vào năm 1960, có văn phòng ở 16 quốc gia.
Là một tổ chức phi lợi nhuận (NGO), Dưới sự hổ trợ của Ford Foundation và Rockefeller Foundation, cộng với CP Philippines. Câu châm ngôn của cơ quan này là: “Gạo khoa học cho một thế giới tốt hơn”
Vì VN là một nước nông nghiệp, được hưởng lợi rất nhiều nhờ thành quả của viện IRRI, nên từ lâu, tôi muốn tìm hiểu, và viết về cơ quan này, để tỏ lòng biết ơn đối với các cống hiến thật lớn lao cho nhân loại. IRRI đã biến năng xuất lúa từ 2 tấn/hecta trở thành 4 tấn/hecta, nghĩa là tăng gấp đôi, giúp giảm đói, giảm nghèo. Điều khó hiểu là không biết tại sao IRRI không được giải Nobel hoà bình, trong khi đó thì những tên sát nhân lại được!
IRRI đào tạo các chuyên viên, kỉ sư, tiến sĩ canh nông, cho 14 quốc gia Châu Á, Châu Phi, Châu Mỹ La tinh.
(photo IRRI Los Banos, Philippines)
IRRI là ngân hàng chứa các gen lúa gạo thế giới, với hơn 109,000 giống lúa khác nhau, kể cả các giống lúa hoang, các giống lúa địa phương của các nước. IRRI cũng là viện bảo tàng World Rice.
Giống lúa IR 8 (Improvement Rice 8) được xem là giống lúa cải tiến thành công của thế giới, nhưng đòi hỏi nhiều phân bón, thuốc trừ sâu, và nước để có sản lượng cao. Nhờ giống lúa này, Philippines đã tăng sản lượng từ 3,7 triệu tấn lên 7,7 triệu tấn trong vòng 20 năm, kết quả chưa bao giờ đạt được trong quá khứ, trước khi ra đời lúa IR 8
Tháng 5/1966, VNCH đã nhận được 10 kg lúa giống của IRRI, IR 8 mà miền nam đặt tên là Thần Nông 8, sau khi nhân giống và phân phối cho nông dân trồng đại trà, năng xuất tăng gấp đôi.
Miền Bắc cũng nhận được IR 8, đặt tên là Nông Nghiệp 8, không hiểu nông dân miền bắc lúc đó có biết xuất xứ của lúa này không?
Xin kết thúc bài viết này bằng 4 câu ca dao, để nhớ đến các nông dân đang đổ mồ hôi trên các ruộng đồng VN, mặc dầu ngày nay, việc làm ruộng đã được cơ giới hoá phần nào.
Cầy đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
TQK
Montréal/ 7/ 2021
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1/ Lịch sử phát triển giống lúa cải tiến của miền Nam.
2/ An Bình: gạo ST25 Sóc Trăng.
3/ Báo tuổi trẻ kinh doanh.
4/ Báo Bà Rịa Vũng Tàu.
5/ Nông nghiệp thế giới.
6/ Wiki Vui.
7/ The Rice trader- World rice conference (2019) Quanting, com 8/ IRRI
9/ Ca dao trữ tình VN
