[youtube][/youtube]
Ly rượu mừng hay một giấc mơ bị đánh cắp- “Mưa hoàng hôn, năm cửa ô sầu hắt hiu trong ngục tù
Tủi thân nhớ bao ngày qua
Mưa ngùi thương nhòa trên giòng sông Hồng Hà
Ôi còn đâu vàng son mùa thơ hiền hòa
Đau lòng Tháp Rùa, Thê Húc bơ vơ, Thành Đô xác xơ!
Cô liêu trong nỗi u hoài Lòng người sống lạc loài
Thê lương mềm vai gầy Bao oan trái dâng tê tái
Cho kiếp người héo mòn tháng ngày …”
Mà nó không bi luỵ, không rên rỉ kiểu nostalgia, nó tràn trể niềm cảm khái, hy vọng vào một quê hương mới, tự do và no ấm. Nên nó được viết bằng pasodoble, điệu nhảy warm-up mở màn của bất kỳ “bal de famille” của mọi gia đình miền Nam thời ấy.
2 triệu đồng bào miền Bắc năm 1954 được cứu rỗi vào Nam, với ca khúc này trong tâm khảm.
- “Mưa ngày nay, như lệ khóc phần đất quê hương tù đày”…
Như một lời tiên tri, một khúc luân vũ khác của Phạm Đình Chương, “Ly Rượu Mừng”, cũng đã bị giam cẩm suốt 40 năm. Nó bị cấm hát, chỉ vì trong những ca từ rất đẹp của nó có những từ “người lính”, “binh sĩ lên đàng”…
Với điệu luân vũ tuyệt vời của Ly Rượu Mừng, Phạm Đình Chương quả thực đã khai sinh nhạc dance của Việt Nam, cho đến ngày nay. Người đã đem những giai điệu luân vũ thành Vienne, thổi cho nó cái hồn Việt mà không hề gượng gạo:
- “Rót thêm tràn, đây chén quan san*,
Chúc người binh sĩ lên đàng,
Chiến đấu công thành
Sáng cuộc đời lành
Mừng người vì nước quên thân mình…”
Thật trơ trẽn, chỉ khi người ta phóng thích Ly Rượu Mừng sau 40 năm tù hãm, VTV đã vội vã dựng ngay một màn ca múa nhạc kệch cỡm có tên Ly Rượu Mừng, dưới nhan đề “Tự hào Việt Nam” (?). Thật vậy, không thể nào chịu nổi cách người ta dàn dựng Ly Rượu Mừng theo kiểu ca múa công nhân ưỡn ngực tự hào, cô gái mặc váy dài lướt thướt chạy lui chạy tới kiểu Bắc Hàn (?). Ly Rượu Mừng là tình cảm gia đình, là tình yêu đôi lứa, là mơ ước no ấm, thái bình, là mẹ mong con trở về…, nào phải là một khúc diễu hành kệch cỡm?
Rồi còn những giọng ca có số má nhưng hát LRM cứ luyến láy, chêm thêm những note trơn nhẫy kiểu MTV hay Sơn Tùng… Họ làm hỏng Ly Rượu Mừng, làm hỏng tiết tấu 3/4 dứt khoát của valse… Hát Ly Rượu Mừng theo kiểu nhão nhoét như vậy, chẳng thà nghe khúc đại nhạc hoà tấu của nó do nhạc sư Lê Văn Khoa hoà âm với dàn nhạc giao hưởng Ukraina, với những note staccato rất đẹp. Tôi thật!
Nhưng tệ hại hơn, những tên nhạc phiệt và hệ thống của họ đã làm hỏng giấc mơ hoà bình, hạnh phúc của một nửa nước đã từng no ấm…
- “Bạn hỡi, vang lên lời ước thiêng liêng
Chúc non sông hòa bình, hòa bình
Ngày máu xương thôi tuôn rơi
Ngày ấy quê hương yên vui
Đợi anh về trong chén tình đầy vơi.
Nhấc cao ly này
Hãy chúc ngày mai sáng trời tự do
Nước non thanh bình
Muôn lòng hạnh phúc chan hòa.
Ước mơ hạnh phúc nơi nơi
Hương thanh bình dâng phơi phới.”
40 năm sau nghe lại Ly Rượu Mừng để ngậm ngùi về một đất nước thừa thãi hận thù, giam hãm, nhưng chưa một lần đủ cơm ăn áo mặc…
___________________
(* “Rừng phong thu đã nhuốm màu quan san” -(Kiều)
Dr. Nikonian