Bùi Giáng

Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Bờ nước cũ

Bài viết bởi Hoàng Vân »

  • B ờ   n ư ớ c   c ũ

    __________________________________________________________________________________



    Nhìn em nhé bên bờ kia gió thổi
    Lá xanh vườn theo cỏ mượt ngân nga
    Tơ vi vút một đời thương nhớ tuổi
    Của trăng rằm xuống dọ dẫm bên hoa

    Khung cảnh ấy nằm sâu trong đáy mắt
    Có lệ buồn khóc với lệ hoà vui
    Để tràn ngập hương mùa lên ngan ngát
    Rồi tan đi trong hố thẳm chôn vùi

    Ta sẽ đến đứng bên bờ nước cũ
    Ngó bên kia vườn biếc lá hoa lừng
    Ô vạn vật vẫn chờ nguồn nước lũ
    Tự ngàn năm tuôn dạo tự khe rừng

    Ta sẽ đến đứng bên bờ nước cũ
    Mộng xanh ngần giậy nối mộng em xưa
    Ngó non nước giữa sớm chiều tư lự
    Đón mơ màng về thổi gió lưa thưa




    (bến đò Ngàn-Xuân cũ)
    nguồn: thivien.net                              
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Bờ trần gian

Bài viết bởi Hoàng Vân »

  •           




    B ờ   t r ầ n   g i a n

    __________________________________________________________________________________



    Đường cong có cỏ mọc ven bờ
    Cây đứng trong vườn lá chuối tơ
    Chó sủa sớm chiều đi qua ngõ
    Gà con mất mẹ chạy bâng quơ

    Cá ở ngoài khe có ít nhiều
    Cồn lau cỏ lách có hoang liêu
    Em về có hỏi răng ri rứa
    Nhắm mắt đưa chân có bận liều

              
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Bữa hôm nay

Bài viết bởi Hoàng Vân »

  • Bữa hôm nay

    __________________________________________________________________________________



    Bởi vì em ạ.
    Hôm mùng ba mùng bốn theo nhau
    đẩy lùi mồng một mồng hai của hôm nay
    Nguyên Đán.
    Ta đi về phố thị tìm em.
    Trang xanh đời em giữ.
    Một buổi chiều.
    Em hẹn giữ miên man.
    Một buổi mai.
    Em hẹn giữ muôn vàn.
    Một buổi tối.
    Không làm sao quên được.
    Em là gái của đời em quốc sắc.
    Ngó hồng nhan em một kiếp mong manh.
    Ồ hôm xưa ta ngó để không đành.
    Vì em đã


    Em đã ngó về bốn bên em ạ.
    Đường sương bay lận đận bước u buồn
    chân ngón giẫm lên nhau.
    Gai nằm ở dưới.
    Bữa hôm nay


    Bởi vì em ạ bữa hôm nay.
    Biết sao chứ nói nữa
    em biết rằng em rõ lắm
    em biết rằng trời hôm nọ hôm nay.
    Cũng như hôm qua không nói gì nữa cả.
    Vì bữa đó nghe đời đi thao thức
    buồn nhân gian cõi lòng con dạ rất ngu ngơ.
    Bữa hôm nay còn dám hẹn đến bao giờ


    Bởi vì em ạ em ơi
    ồ em nhìn đi em nhé.
    Cười đi em
    ngọn đèn răng ngọc nở như trời xa đã mất.
    Trong một giờ toan tính giữ
    mất rồi em


    Nước mắt hoa môi
    khắng khít chùm bông.
    Chiều dại gió hoang
    về phương hướng mông lung.
    Em mang đi trong mớ tóc phập phồng.
    Đời đem tạt ít nhiều.
    Em... em...
    Hoa mật đó buổi xưa mùa xuân tụ
    ở giường giếng ngọt triền miên


    Lau lách cỏ bờ cát bãi cồn hoang
    bến cô liêu trời cô tịch
    đi về trong xương khớp lệ vàng
    bên dưới lỗ chân lông.
    Nắm tay nhau em ạ bước về đâu em chỉ dẫn
    nếu bước lạc đường từ bữa đó hôm nay.
    Trang xanh em giở suốt mấy đêm chầy
    nghe động vỡ một mùa xa băng tuyết.
    Một mùa xa nụ cười em gieo bất tuyệt
    ở bốn bề cây lá gió hôm nay.
    Em nghiêng tai ta nói nhỏ chuyện này




    Mưa nguồn (1962)
    nguồn: thivien.net                              
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Bữa trước

Bài viết bởi Hoàng Vân »

  • B ữ a   t r ư ớ c

    __________________________________________________________________________________



    Chợt hay tin đã lỡ làng
    Chân trời bên ấy mây vàng ra sao
    Rừng xanh núi đỏ nghiêng đầu
    Ngàn năm vĩnh biệt hội nào thiếu em
    Dấu bèo phong vận nín thinh
    Sóng phơi trường mộng nước im vô chừng
    Ngọn triều hư ảo mông lung
    Màu tơ tóc lệch tấm thân xương rờn
    Tài hoa tức tưởi khôn hàn
    Nắm dư vang đẩy lên ngàn bóng sương
    Cành thu chớm hẹn trái hường
    Cỏ gai chợt lấp con đường đầu khe
    Sớm hôm đi đứng phố ngồi hè
    Gió tây thổi lạnh lùng nghe trong mình
    Cõi bờ thương nhớ rộng thênh
    Về trong thiên hạ người quên em rồi.





              
    nguồn: thivien.net                              
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Chào Nguyên Xuân

Bài viết bởi Hoàng Vân »

  • Chào Nguyên Xuân

    __________________________________________________________________________________



    Xin chào nhau giữa con đường
    Mùa xuân phía trước miên trường phía sau
    Tóc xanh dù có phai màu
    Thì cây xanh vẫn cùng nhau hẹn rằng

    Xin chào nhau giữa lúc này
    Có ngàn năm đứng ngó cây cối và
    Có trời mây xuống lân la
    Bên bờ nước có bóng ta bên người

    Xin chào nhau giữa bàn tay
    Có năm ngón nhỏ phơi bày ngón con
    Thưa rằng những ngón thon thon
    Chào nhau một bận sẽ còn nhớ nhau

    Xin chào nhau giữa làn môi
    Có hồng tàn lệ khóc đời chửa cam
    Thưa rằng bạc mệnh xin kham
    Giờ vui bất tuyệt xin làm cỏ cây

    Xin chào nhau giữa bụi đầy
    Nhìn xa có bóng áng mây nghiêng đầu

    Hỏi rằng: người ở quê đâu
    Thưa rằng: tôi ở rất lâu quê nhà
    Hỏi rằng: từ bước chân ra
    Vì sao thấy gió dàn xa dặm dài
    Thưa rằng: nói nữa là sai
    Mùa xuân đương đợi bước ai đi vào
    Hỏi rằng: đất trích chiêm bao
    Sá gì ngẫu nhĩ mà chào đón nhau
    Thưa rằng: ly biệt mai sau
    Là trùng ngộ giữa hương màu Nguyên Xuân




    Mưa nguồn (1962)
    nguồn: thivien.net                              
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Chỗ này

Bài viết bởi Hoàng Vân »

  •           




    C h ỗ   n à y

    __________________________________________________________________________________



    Người đứng đó ngày về tôi có thấy
    Hai bàn chân trên cỏ lá ngàn xuân
    Phong cảnh đã bốn bề cùng tôi nói
    Linh hồn người là thiếu nữ thanh tân

    Rồi tôi lớn đi vào đời chân bước
    Cỏ mùa xuân bị giẫm nát không hay
    Chợt có lúc hai chân dừng một lượt
    Người đi đâu? xưa chính đã chỗ này

    Người không ở vì chờ mong đã mỏi
    Người đã đi cùng tuổi trẻ tôi đi
    Chợt có lúc trên đường tôi đứng lại
    Ngó ngu ngơ... xưa chính đã chỗ này




    Bùi Giáng
    Mưa nguồn
Ngoc Han
Bài viết: 1577
Ngày tham gia: Thứ tư 20/05/15 14:24

Re: Bùi Giáng

Bài viết bởi Ngoc Han »

Phượng

Mùa lá ngó lên
Màu trời của lá
Mây trời ngó xuống
Mùa nước mưa nguồn

Cồn cát tương lai
Bãi trăng quá khứ
Triều biển xô dài
Áo lồng mặc thử

Nước mắt do lai
Miệng cười do thái
Người đã nghiêng vai
Và thân ngây dại

Nước mắt trong hoa
Khóc người cổ lạp
Em sẽ mang hoa
Về sông sóng đáp

Những người ngồi đó
Chờ đợi rất lâu
Và trong khi đó
Nước đổ dưới cầu

Em bước qua mau
Như màu hoa cũ
Nắng hạ kia đâu
Gọi hồn tu hú

Trời sẽ bỏ đi
Đất sẽ bỏ đi
Nước sẽ bỏ đi
Nghĩa là nghĩa là

(Nguồn: Mưa Nguồn và Lá Hoa Cồn, NXB An Tiêm tái bản, Saigon 1973. Trong tập thơ có hai bài trùng tên nhau. Đặt thêm số theo thứ tự sắp xếp của tập.)
Ngoc Han
Bài viết: 1577
Ngày tham gia: Thứ tư 20/05/15 14:24

Re: Bùi Giáng

Bài viết bởi Ngoc Han »

Đánh cho Mỹ cút Ngụy nhào. Thơ Bùi Giáng

Với bài thơ này, ai dám nói Bùi Giáng là người điên?


Đánh cho Mỹ cút Ngụy nhào,
Đánh cho chết mẹ đồng bào miền Nam.
Đánh cho khoai sắn thành vàng,
Đánh cho dép lốp phải mang thế giầy.
Đánh cho Bắc đoạ Nam đày,
Đánh cho thù hận giờ này chưa tan.

Đánh cho cả nước Việt Nam,
Áo ôm khố rách xếp hàng xin cho.
Đánh cho hết muốn tự do,
Hết mơ dân chủ hết lo quyền người.

Đánh cho dở khóc dở cười,
Hai miền thống nhất kiếp người ngựa trâu.
Đánh cho hai nước Việt Tàu,
Không còn biên giới cùng nhau đại đồng.
Đánh cho dòng giống Tiên rồng,
Osin, nô lệ, lao công xứ người.
Đánh cho chín chục triệu người,
Thành dân vô sản thành người lưu vong.
Đánh cho non nước Lạc Hồng,
Tiến lên thời đại mang gông mang cùm.
Đánh cho cả nước chết chùm,
Đánh cho con cháu khốn cùng mai sau.
Đánh cho Bác Đảng Nga Tàu,
Triệu dân nô lệ ngàn năm căm hờn !
Bùi Giáng
Ngoc Han
Bài viết: 1577
Ngày tham gia: Thứ tư 20/05/15 14:24

Re: Bùi Giáng

Bài viết bởi Ngoc Han »

Bùi Giáng Một Bài Thơ Lạc Vận. Tuỳ bút Nguyễn Đình Toàn

Bùi Giáng đã được nói đến nhiều. Mỗi người đọc ông nói đến ông theo một cách. Người ta nói đến thơ ông, nói đến tư tưởng của ông, nói đến cách thế ông sống, tùy theo cách nhìn của mình.

Người ta nhìn thấy ở ông, rõ hơn, kiến thức của ông, tư tưởng của ông, như một hội tụ lớn của tư tưởng Đông Tây.

Người ta cũng nói đến ông như một người điên.

Nếu ai có dịp nhìn thấy ông mang trên mình đủ các thứ: nồi, niêu, xoong, chảo, vành bánh xe đạp, đầu đội mũ sắt, tay cầm một chiếc gậy, đứng giữa đường, thổi còi, vung tay chỉ lối cho xe cộ, thì coi ông là một người điên cũng không gì quá đáng.

Nhưng cũng người điên ấy, vai mang một tấm biển, đi rong qua các phố, trên tấm biển có những dòng chữ viết tay:

Hoan hô đồng chí Phạm Tuân
Khi không anh bỗng nhảy tưng lên trời

Thì nhiều người lại cho rằng đó là một người điên giả vờ. Một sự việc quan trọng như thế, một người Việt “đi dép lốp mà bay vào vũ trụ” như thế, mà nói tới một cách giễu cợt vậy sao?

Ông bị bắt giam.

Nhưng rồi sau đó người ta cũng thả ông ra, vì… ông điên! Và có lẽ vì điên nên ông không biết sợ, ông nói toáng lên những điều có người nghe rồi cười, có người không muốn nghe, cả những điều người ta không dám lập lại dù là để báo cáo đi nữa!

Người ta nhìn thấy ông, mặc bộ quần áo rằn ri của quân đội cũ, đứng trước cửa trường Đại Học Vạn Hạnh, nhìn các đám sinh viên nam nữ qua lại, mủm mỉm cười, bảo: “Lịch sử bức bách tụi bay quá!”

Có rất nhiều giai thoại liên quan tới Bùi Giáng, liên quan tới những cơn điên của ông.

Cũng vô lý như làn kia dưới lá
Con chim bay bỏ lại nhánh khô cành
Lá cũng mất như một lần đã lỡ
Trời đất xanh như tuổi ngọc đã xanh
Trời còn đó giữa tháng ngày lỡ dở
Hồn nguyên tiêu ai kiếm lại cho mình
Bờ trùng ngộ một phen này phen nữa
Tờ cảo thơm như lệ ứa pha hồng
Hồn hoa cỏ Phượng Thành Hy Lạp úa
Nghe một lần vĩnh viễn gặp hư vô

Đọc một lần, đọc hai lần những câu thơ ấy của Bùi Giáng, ai có thể cả quyết ông nói tới điều gì?

Cái mất, cái còn, cái cổ xưa, cái cận đại, Hồn nguyên tiêu/ Phượng Thành Hy Lạp úa/ Bờ trùng ngộ một phen này phen nữa / điển tích và những câu nói cửa miệng xen lẫn, bờ trùng ngộ là gì mà cả một phen này phen nữa?

Đọc liền một bài thơ của Bùi Giáng, đọc một hơi mươi mười lăm câu thơ của ông, người ta có cảm tưởng ông đùa rỡn với một điều gì đó hết sức nghiêm trọng. Nhưng đã nghiêm trọng sao lại đùa? Đọc một hai câu thơ của ông thôi, có khi chúng ta lạnh mình, tựa hồ bị thổi tạt bởi cơn gió rét không biết tự phương nào lại.

Đất hoa khóc vĩnh biệt trời
Ngàn cây cố quận đổi lời sương thâu

Đất khóc, trời khóc hay người khóc? Nhưng khóc cái gì mới được chứ? Đất trời có vĩnh biệt đã vĩnh biệt lâu rồi, không còn gì để khóc. Ngàn cây cố quận đổi lời sương thâu. Hãy tưởng tượng một sớm hay một chiều nào đó, ta trở về quê cũ, ngẩng mặt trông những hàng cây, gió thổi lùa sương từ cành này qua cành khác. Cành nói với lá. Lá nói với hư vô, nói với ta, hay chỉ vì gió lay nên cành động? Cố hương. Cố quận. Cố nhân tình. Mờ mờ, ảo ảo…

Cảnh cũng là người và người cũng là cảnh, lẫn lộn trong sương mù.

Ta cười cợt, ta nghiêm chỉnh, ta nhớ quên, ta làm bộ hay ta biết rõ, tất cả đều diễn ra cùng một lúc với cái chết. Cái chết như sương mù bôi xóa.

Nhưng nghĩ như thế cũng có thể là nghĩ sai về thơ Bùi Giáng.

Hãy nghe ông nói về thơ ông:

“Muốn bàn tới thơ, diễn dịch thơ, người ta chỉ có thể làm một bài thơ khác”.

Ông còn bảo rằng:

“Kẻ nào tự xét mình từ trong tinh thể mà ra chẳng có chi là phiêu bồng tí chút thì chả nên cưỡng cầu tự ép uổng ghé vào thi ca thâm xứ mà chi”.

Như thế, Bùi Giáng vừa làm thơ vừa muốn đóng cửa thơ.

Nguyễn Vy Khanh, trong một bài viết về thơ Bùi Giáng cũng cho rằng “người ta đã viết nhiều về hành trạng Bùi Giáng hơn là thơ của ông”.

Những hành trạng sống của ông cũng là thơ ông.

Thơ ông làm để tặng chuồn chuồn châu chấu tại sao chúng ta lại lấy đọc rồi trách ông tư tưởng rời rạc, không có hệ thống?

Trữ tình chăng?

Bây giờ riêng đối diện tôi
Còn hai con mắt khóc người một con.

Hiện thực chăng?

Bây giờ em để quần đâu
Cỏ trên mình mẩy em buồn ra sao?

Cười cợt chăng?

Que diêm que lửa que lời
Cõi trăm năm cũng một đời ba que.

Hai câu thơ vừa rồi rút trong bài “que diêm” Bùi Giáng viết sau năm 1975.

Thơ Bùi Giáng như vậy.

Ông không khóc nhưng hình như thơ ông có nước mắt. Ông cười cợt khi nói lời nghiêm trang. Ông nói với chính mình nhiều hơn với người khác.

Về cái chết của mình ông để sẵn trong tập Mưa Nguồn cách ngày ông qua đời mười năm mấy câu này:

Ngày sẽ hết tôi sẽ không ở lại
Tôi sẽ đi và chưa biết đi đâu
Tôi sẽ tiếc thương trần gian này mãi mãi
Vì nơi đây tôi sống đủ vui sầu

BÙI GIÁNG LÀ AI?

Một trung niên thi sĩ như ông vẫn tự gọi?

Một nhà thơ lớn của Việt Nam?

Hay giản dị: Ông chỉ là một gã điên?

Rất nhiều người, trong đó có cả những nhà văn, nhà thơ, nhà phê bình văn học của chúng ta, đã thử trả lời câu hỏi ấy, nhưng hình như vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng.

Mỗi người nhìn ông một khác.

Người ta viết, nói về Bùi Giáng như một cách tự giải đáp những thắc mắc của mình về Bùi Giáng nhiều hơn là thơ của ông.

Và khi nói về thơ của ông dường như người ta lại nói về các giai thoại quanh ông, những điều bàn tán về ông nhiều hơn.

Nhưng nếu người ta đã có lần đọc Bùi Giáng, yêu những bài thơ, những bài phiếm luận của ông liên quan tới thi ca, triết học, tôn giáo, chuyện tào lao dính tới Brigitte Bardot, Kim Cương hay Mẹ Phùng Khánh của ông, thì người ta sẽ vô cùng thích thú vì thấy tất cả những điều đàm luận kia chẳng khác những tấm gương phản chiếu nhiều khuôn mặt của Bùi Giáng: cười cợt, đau đớn, nghiêm chỉnh, điên rồ…

Người khen ông nhiều lắm: Huy Tưởng, Mai Thảo, Huỳnh Hữu Ủy, Cung Tích Biền… người ta không tiếc lời ca ngợi Bùi Giáng.

Nhưng cũng không thiếu những người nghĩ khác.
Chẳng hạn như Thụy Khê.
Thụy Khê viết:

“Trong gần nửa thế kỷ làm thơ. Bùi Giáng để lại hàng ngàn bài thơ, có những câu thơ tuyệt hay, nhưng chính sự lập lại những khám phá ngôn ngữ buổi đầu khiến thơ ông trở thành khuôn sáo về mặt từ ngữ cũng như tư tưởng. Những dạ thưa, tồn sinh, trùng lai, phố thị của Bùi Giáng, tà huy của Nguyễn Gia Thiều, mù sa, trăm năm của Nguyễn Du ban đầu làm xao xuyến người đọc… Nhưng vì lập lại nhiều lần, chúng bị phá giá.”

Còn Trần Hữu Thục trong một bài nhận định của mình đã viết rằng:

“Nói cho rõ ràng ra, thơ của Bùi Giáng dở. Trừ một số câu thơ hay, chưa hẳn là rất hay, còn lại hầu hết thơ ông đều dở. Tôi có cảm tưởng rất nhiều câu thơ của ông làm chẳng khác gì những câu thơ ngay ngô của mình khi mới bắt đầu tập tễnh làm thơ hồi còn học trò.”

Xin trích mấy câu thơ lục bát của Bùi Giáng:

Giật mình lúc chợt nghĩ ra
Rằng toàn thân thuộc đã qua đời rồi

Có những câu ta thật sự không hiểu ông định nói gì:

Một hôm gầu guộc gầm ghì
Hai hôm gần gũi cũng vì ba hôm

Xen vào đấy là những câu có thể làm chúng ta sởn người khi đọc:

Đất hoa khóc vĩnh biệt trời
Ngàn cây cố quận đổi lời sương thâu

Hoặc chỉ một câu thôi đủ làm chúng ta ngẩn ngơ:

Còn hai con mắt khóc người một con.

BÙI GIÁNG ĐIÊN THẬT CHĂNG?

Người ta kể lại rằng, một cán bộ nhà văn khi gặp Bùi Giáng đã nói, họ đánh giá cao những tác phẩm của ông, nhưng muốn rằng Bùi Giáng phải thay đổi cách suy nghĩ, phải tỏ ra tiến bộ mới có thể làm việc trở lại được, hiểu theo nghĩa mới được “phép” viết lách trở lại. Bùi Giáng đã đứng dậy chỉ vào mặt người này hỏi lại:

-Thế nào là tiến bộ? Trời đất có bắt núi non tiến bộ không? Nếu núi non tiến bộ mãi mày đi đâu mà ở?

Đó có phải là lời nói của một người điên chăng?
Đây là một giai thoại bịa đặt hay có thật?

Trở lại với thơ Bùi Giáng.

Hình như ông không làm thơ theo quan niệm, theo cái cách người ta thường nghĩ.

Ông rũ bỏ thơ ra khỏi mình như những bụi bặm, như một oan nghiệp.

Mai Thảo mất trước Bùi Giáng.
Trước khi chết Mai Thảo có để lại bốn câu thơ:

Và ở Sài Gòn vẫn còn Bùi Giáng
Tối tối về chùa, đêm làm thơ
Ngày ca múa, khóc cười giữa chợ
Kẻ sĩ điên thế kỷ mù rồi

Hai người có gặp lại nhau chăng?
Nếu có, họ sẽ nói gì với nhau nhỉ?

Bùi Giáng đã nói về mình thế này:

Miệng anh còn đủ lưỡi môi
Mà răng rụng hết lấy gì nhe ra
Mím môi ôm mặt khóc òa
Hôn em một chút cho đỡ già nua thôi.

Tóm lại khó có một bức chân dung Bùi Giáng. Chỉ có một hình ảnh từa tựa. Ông là một bài thơ lạc vận và đôi khi thừa chữ.

Nguyễn Đình Toàn
Trả lời

Quay về “của người”