-
Bạn có thể kết hợp vắc xin
AstraZeneca và Pfizer không?
Đây là câu hỏi hàng ngàn người đang thắc mắc, sau khi các chuyên viên y tế Úc khuyến cáo rằng Pfizer trở thành loại vắc-xin được khuyến nghị cho những người dưới 60 tuổi.
Sự thay đổi trong lời khuyên được đưa ra sau khi nhóm tuổi 50-59 ghi nhận tỷ lệ gia tăng phát triển tình trạng đông máu huyết khối với hội chứng giảm tiểu cầu (TTS) hiếm sau khi chủng ngừa bằng thuốc AstraZeneca. Đã có rất nhiều người đã được tiêm liều AstraZeneca đầu tiên.
# Tôi có nên tiêm liều AstraZeneca thứ hai không? Nó có an toàn không?
Lời khuyên chính thức của các chuyên gia Úc là nếu bạn đã dùng một liều AstraZeneca mà không gặp vấn đề gì, bạn nên sử dụng liều AstraZeneca thứ hai. Dữ liệu từ Vương quốc Anh cho thấy rủi ro TTS rất thấp. Hơn 17 triệu người ở Anh đã tiêm liều AstraZeneca thứ hai, và trong số đó, 27 trường hợp phát triển TTS sau đó. Đó là tỷ lệ hiếm chỉ khoảng 1.5 ca trên 1 triệu người.
# Tôi sẽ tiêm liều AstraZeneca thứ hai nhưng tôi vẫn lo lắng…
Điều đáng mừng là các bác sĩ ngày càng giỏi hơn trong việc chẩn đoán và điều trị TTS. Điều quan trọng là chuẩn đoán được chứng TTS càng sớm thì chữa trị càng hữu hiệu.
Một số triệu chứng cần chú ý trong vòng 4-30 ngày sau khi chủng ngừa AstraZeneca là nhức đầu bất thường, đau dạ dày và mờ mắt. Nếu nghi ngờ TTS, các bác sĩ sẽ điều tra số lượng tiểu cầu, các yếu tố đông máu và xét nghiệm miễn dịch và kháng thể đặc biệt, cũng như nghiên cứu hình ảnh để xác định vị trí và kích thước của bất kỳ cục máu đông tiềm ẩn nào. Theo Trung tâm Giáo dục Vắc xin Melbourne, bệnh nhân sẽ được điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa về huyết học.
# Nếu tôi không muốn tiêm liều AstraZeneca thứ 2 mà muốn được tiêm Pfizer có được không?
Đây chưa phải là một lựa chọn ở Úc. TGA vẫn chưa phê duyệt tiêm chủng phối trộn vắc xin cho Úc, vì các nghiên cứu về an toàn đang diễn ra ở nước ngoài.
Theo kết quả sơ bộ từ một thử nghiệm ở Tây Ban Nha với hơn 600 người, tiêm Pfizer ở liều thứ hai sau một lần tiêm AstraZeneca đã tạo ra "phản ứng miễn dịch mạnh mẽ" với COVID-19.
Kết quả ban đầu từ một nghiên cứu của Đức cũng cho thấy việc sử dụng Pfizer sau khi tiêm AstraZeneca giúp một số bộ phận của hệ thống miễn dịch chống lại COVID-19 được tăng cường mạnh hơn so với việc sử dụng AstraZeneca hai lần.
Mặc dù vậy, nghiên cứu pha trộn vắc-xin COVID-19 vẫn còn trong giai đoạn sơ khai - các nghiên cứu được đề cập ở trên vẫn chưa được các chuyên gia đánh giá. Canada và một số quốc gia châu Âu cho phép kết hợp vắc-xin, nhưng các quan chức Úc cho biết chưa có kế hoạch làm điều tương tự ở đây cho đến khi có thêm dữ liệu đánh giá sự an toàn về việc này.
Vì vậy, từ quan điểm an toàn hoặc hiệu quả, chúng ta không có lý do gì để bắt đầu trộn vắc-xin, giáo sư Fiona Russell, nhà nghiên cứu chính cấp cao tại Trung tâm Sức khỏe Trẻ em Quốc tế tại Đại học Melbourne, cho biết.
# Tôi có thể không tiêm liều AstraZeneca thứ 2 nếu tôi không đổi được vắc-xin khác?
Cho dù bạn đang sử dụng Pfizer hay AstraZeneca, lời khuyên là bạn cần 2 liều để được bảo vệ tốt nhất. Dữ liệu gần đây từ Anh cho thấy cả hai loại vắc-xin sẽ giúp bảo vệ chống lại biến thể Delta mới hơn.
Hai liều vắc-xin AstraZeneca có hiệu quả 92% trong việc phòng chống bạn không nhiễm bệnh nặng cần phải phải nhập viện từ biến thể Delta, theo phân tích của Vương quốc Anh.
Dữ liệu tương tự, chưa được đánh giá ngang hàng, cho thấy hai liều Pfizer có hiệu quả 96% trong việc chống phải nhập viện.
# Phối trộn vắc-xin COVID-19 Là gì?
Trước sự thay đổi về tiêu chuẩn sử dụng vắc-xin AstraZeneca, các biến thể mới của coronavirus và những hạn chế về nguồn cung cấp, nhiều nước trên thế giới đang tự hỏi liệu họ có thể "phối trộn" vắc-xin COVID-19 hay không?
Điều này có nghĩa là, ví dụ, có vắc-xin AstraZeneca làm liều đầu tiên, tiếp theo là một loại vắc-xin khác như Pfizer ở liều thứ hai và những liều vắc-xin bổ sung thứ ba, thứ tư khác sau này.
Đang có rất nhiều nghiên cứu ở nhiều quốc gia về việc phối trộn vắc-xin đang diễn ra. Dữ liệu gần đây đã được công bố từ các thử nghiệm kết hợp ở Tây Ban Nha và Vương quốc Anh. Kết quả lâm sàng của nghiên cứu này rất hứa hẹn và cho thấy lịch trình kết hợp vắc-xin có khả năng dẫn đến phản ứng miễn dịch mạnh hơn so với 2 liều vắc-xin giống nhau.
# Lợi ích của việc kết hợp vắc-xin là gì?
Nếu việc triển khai vắc xin COVID-19 có thể trộn và kết hợp các loại vắc xin khác nhau, điều này sẽ giúp tăng tính linh hoạt lên rất nhiều. Có một chương trình tiêm chủng linh hoạt cho phép chúng ta nhanh nhẹn đối mặt với những hạn chế về nguồn cung cấp vắc-xin toàn cầu. Nếu thiếu một loại vắc-xin, thay vì tạm dừng toàn bộ chương trình để chờ cung cấp, chương trình có thể tiếp tục với một loại vắc-xin khác, bất kể loại nào đã được tiêm ở liều đầu tiên.
Nếu một loại vắc-xin bị đánh giá là kém hiệu quả đối với một biến thể Covid-19 mới thì lịch trình kết hợp vắc-xin có thể đảm bảo những người đã tiêm một liều vắc-xin có hiệu quả thấp hơn có thể được tăng cường với vắc-xin hiệu quả hơn ở liều thứ hai đối với biến thể đó.
Một số quốc gia đã và đang sử dụng lịch tiêm vắc-xin kết hợp vì các khuyến nghị thay đổi liên quan đến vắc-xin AstraZeneca. Một số quốc gia ở châu Âu hiện đang khuyến cáo những người trẻ tuổi trước đây đã tiêm vắc-xin này ở liều đầu tiên nên nhận vắc-xin thay thế ở liều thứ hai, phổ biến nhất là vắc-xin mRNA như Pfizer hay Moderna. Canada, Đức, Pháp, Thụy Điển, Na Uy và Đan Mạch nằm trong số những quốc gia có lịch tiêm chủng hỗn hợp vì lý do này.
# Phối hợp vác xin an toàn không?
Trong một nghiên cứu kết hợp vắc- xin mang tên Com-CoV2 của Oxford Vaccine Group của Vương quốc Anh được công bố trên tạp chí Lancet vào tháng 5 vừa qua, 830 người lớn trên 50 tuổi được chọn ngẫu nhiên để tiêm vắc xin Pfizer hoặc AstraZeneca trước, và tiếp theo là được tiêm một loại vắc-xin khác cho liều thứ hai.
Kết quả cho thấy những người được tiêm các liều vắc-xin hỗn hợp như những người tiêm AstraZeneca trước và sau đó là Pfizer, hoặc ngược lại, có nhiều phản ứng phụ hơn. Những phản ứng phụ được đánh giá từ nhẹ đến trung bình bao gồm ớn lạnh, mệt mỏi, sốt, nhức đầu, đau khớp, khó chịu, đau cơ và đau tại chỗ tiêm, cao hơn ở những người tiêm vắc-xin phối hợp so với những người sử dụng lịch tiêm chủng 2 liều cùng một loại vắc-xin tiêu chuẩn.
Tuy nhiên, những phản ứng này chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và không có lo ngại về an toàn nào khác. Các nhà nghiên cứu hiện đã điều chỉnh nghiên cứu này để xem liệu việc sử dụng Pandol sớm và thường xuyên có làm giảm tần suất các phản ứng này hay không.
Họ lưu ý rằng không ai cần phải nhập viện vì các triệu chứng này và các phản ứng phụ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, nhưng nghiên cứu đã nhấn mạnh rằng dữ liệu này là từ những người từ 50 tuổi trở lên và các triệu chứng do trộn vắc-xin có thể nghiêm trọng hơn ở những người trẻ tuổi. Họ đang tiếp tục nghiên cứu hiệu quả của phối hợp vắc xin AstraZeneca, Moderna’s mRNA hoặc Novavax.
# Hiệu quả của việc phối hợp vác xin là gì?
Chưa có dữ liệu về mức độ hiệu quả của việc kết hợp vác xin trong việc ngăn ngừa nhiễm bệnh COVID-19. Nhưng theo những dữ liệu hiện tại cho thấy thì phản ứng miễn dịch có vẻ tốt hơn và cao hơn sau khi được tiêm lịch vác xin kết hợp. Điều này nghĩa là sự kết hợp vác xin sẽ hoạt động tốt trong việc ngăn ngừa bệnh tật hơn.
# Đây có thể là một cách để giúp giải quyết việc triển khai chậm của Úc không?
Ở Úc, có rất nhiều người muốn chờ vác xin Pfizer và không muốn tiêm vắc-xin AstraZeneca, mặc dù đã đủ điều kiện tiêm. Điều này là bất chấp những phát hiện thực tế gần đây của Vương quốc Anh rằng, sau 2 liều tiêm, cả hai loại vắc-xin AstraZeneca và Pfizer đều có hiệu quả tương tự đối với các biến thể đang lưu hành ở Vương quốc Anh.
Các nghiên cứu sâu hơn đang được tiến hành để đánh giá lịch trình kết hợp với vắc xin Moderna và Novavax, cả hai đều được Úc ký hợp đồng cung ứng. Nhưng có thể phải cuối năm chúng ta mới nhận được vắc-xin.
Trong khi chúng ta đang chờ đợi các kết quả nghiên cứu lâm
sàng thì những người đủ điều kiện quan trọng không được trì hoãn việc tiêm chủng loại vắc xin được cung cấp cho họ ngay bây giờ. Tiêm phòng là một phần thiết yếu của chiến lược thoát khỏi đại dịch.
Có khả năng lịch tiêm chủng sẽ tiếp tục được sửa đổi trong tương lai vì có thể cần đến thuốc bổ sung để tăng cường miễn dịch. Có nghĩa là chúng ta có thể phải cần đến liều vắc xin thứ ba, thứ tư v.v. Điều này là bình thường đối với các chương trình tiêm chủng - chúng tôi đã làm điều này hàng năm với vắc xin cúm. Đây không nên được coi là một thất bại chính sách, mà thay vào đó là một phản ứng dựa trên bằng chứng đối với thông tin mới.
# Bài học được từ vác xin HIV và EBOLA
Việc trộn các liều vắc-xin khác nhau nghe có vẻ bất thường, nhưng đối với các nhà miễn dịch học thì điều đó không có gì mới. Các nhà nghiên cứu về HIV từ lâu đã khám phá điều này để tiêm phòng HIV. Điều này là do việc bảo vệ chống lại vi rút HIV đòi hỏi một phản ứng miễn dịch phức tạp gần như không thể đạt được với một loại vắc xin vì chúng có xu hướng chỉ tạo ra một loại phản ứng miễn dịch hoặc kích thích một nhóm tế bào miễn dịch. Mặc dù chúng ta chưa có vắc xin phòng chống HIV / AIDS hiệu quả nhưng vào năm 2012, loại vắc xin hiệu quả nhất được phát triển cho đến nay đã sử dụng kết hợp nhiều loại vắc xin khác nhau.
Vắc xin Ebola do Johnson & Johnson là một ví dụ về vắc xin hỗn hợp hiệu quả đang được sử dụng ngày nay. Nó được chọn để cung cấp khả năng miễn dịch lâu dài. Lần tiêm đầu tiên sử dụng vectơ adenovirus tương tự như vắc xin của AstraZeneca và mũi thứ hai sử dụng phiên bản sửa đổi của vi rút poxvirus có tên là Ankara vi rút đã sửa đổi (MVA).
Quốc tế quan tâm đáng kể đến việc tăng cường tiêm vắc xin COVID-19, các nguyên tố khác nhau để giảm thiểu các cú sốc về nguồn cung ứng, hoặc tình trạng thiếu hụt có thể làm giảm tốc độ triển khai vắc xin.
Trộn các sản phẩm vắc xin có thể là một ý tưởng hay vì nhiều lý do. Tình trạng tắc nghẽn nguồn cung cấp đã dẫn đến tình trạng thiếu hụt ở một số quốc gia, vì vậy việc có thể phối trộn vắc xin từ các nhà sản xuất khác nhau có thể giảm áp lực cung ứng vắc xin. Một số quốc gia đang có kế hoạch trộn vắc-xin vì nguồn cung cấp thiếu hụt hoặc lo ngại về tác dụng phụ hiếm gặp của một số sản phẩm.
- - - - -
Nguồn tham khảo thêm
https://www.thelancet.com/.../PIIS0140-6736(21.../fulltext
https://www.gavi.org/.../it-safe-mix-and-match-covid-19...
https://www.reuters.com/.../countries-w ... -match.../
https://www.abc.net.au/.../coronavirus- ... /100227686...
https://www.abc.net.au/.../astrazeneca- ... /100173318
https://www.nature.com/articles/d41586-021-01359-3
Nguồn:https://www.facebook.com