Cơm rượu không ...!

Trả lời
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Cơm rượu không ...!

Bài viết bởi Hoàng Vân »

          



[youtube][/youtube]

Cơm rượu không ...!


          
Hình đại diện
Vịnh Nghi
Bài viết: 1224
Ngày tham gia: Thứ năm 14/05/15 20:59

Re: Cơm rượu không ...!

Bài viết bởi Vịnh Nghi »

Những thước phim coi thật đáng. Nhưng buồn.

Cám ơn anh Hoàng Vân! :cheers:
Carpe diem
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Re: Cơm rượu không ...!

Bài viết bởi Hoàng Vân »

  • .. nhìn cái nghèo mà nhớ cái nghèo mình đã từng trải, từng nếm, từng chung đụng .. :sad2: ..

    thêm một nhát dao đâm vào nỗi đau là bây giờ nhân danh vệ sinh, trật tự .. vv .. họ dẹp xích-lô, dẹp hàng rong, khiến cho người nghèo lương thiện càng ngày càng không còn kế sinh nhai ..
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Re: Cơm rượu không ...!

Bài viết bởi Hoàng Vân »

  • Xóm cơm rượu ở Thốt Nốt
    _________________________





    Qua cầu Thốt Nốt rẽ trái, đi khoảng 6 cây số là đến xã Trung Thạnh. Đến đây, hỏi “xóm cơm rượu” ai cũng biết. Theo chỉ dẫn của những người dân địa phương, chúng tôi đi hơn một cây số nữa mới đến rạch Bà Đằng - dọc hai bên rạch có khoảng 80-90 hộ làm cơm rượu. Đó là địa phận thuộc ấp Thạnh Phước và Thạnh Phước 2, hai ấp vùng ven của huyện Thốt Nốt (TP Cần Thơ). Chị Huỳnh Thị Diễm, Hội phó Hội phụ nữ xã Trung Thạnh, giới thiệu: “Ở đây, cứ ba nhà thì có đến hai nhà chuyên sống bằng nghề làm cơm rượu.

    Hỏi về cái nghề làm cơm rượu nơi đây có từ khi nào, những người lớn tuổi trong xóm hiện nay không ai biết cụ thể, chỉ biết nghề truyền lại đến nay là đã được 4-5 thế hệ”.

    Bà Trần Thị Chín sống với nghề làm cơm rượu gần nửa thế kỷ ở rạch Bà Đằng. Cả nhà bà Chín đã có bốn thế hệ sống bằng cái nghề “vò cơm nếp thành từng viên nhỏ bằng ngón tay cái, ủ lên men trở thành cơm rượu”. Bà Chín kể: “Từ khi lớn lên, tôi đã được cha mẹ dạy cho cái nghề này. Làm cơm rượu mới nhìn vào thấy đơn giản nhưng vô nghề mới biết cực nhọc. Mỗi ngày, 3-4 giờ sáng phải thức dậy làm cơm rượu để dành cho những ngày bán tiếp theo vì một ổ cơm rượu ăn được phải ủ 3 ngày. Thức sớm để còn đội những ổ làm trước đó đi bán. Bà Chín vò cơm rượu thật điêu luyện và nhà nghề, viên nào cũng có kích cỡ và tròn như nhau. Mặc dù đã 71 tuổi nhưng trông bà Chín vẫn khỏe mạnh và nhanh nhẹn. Ai hỏi, bà Chín cười bảo: “Tôi sống khỏe như vầy nhờ cơm rượu”. Theo bà, món ăn này vừa thơm ngon vừa bổ. Từ xa xưa, cơm rượu được coi là món lên men, có tác dụng như vị thuốc, giúp tỳ vị dễ tiêu hóa. Cơm rượu không phải là món ăn no, cũng không phải là thứ để uống cho say nhưng vừa ăn vừa thưởng thức cái hương vị đậm đà thanh khiết và dùng nhiều cũng cảm thấy lâng lâng.

    Ở rạch Bà Đằng, bà Lê Thị Duyên là thế hệ thứ ba nhưng đã có vài chục năm trong nghề làm và bán cơm rượu. Bà Duyên cho biết: “Cơm rượu ở đây không chỉ được bán trên địa bàn TP Cần Thơ mà khắp các tỉnh miền Tây”. Trước đây, bà Duyên còn đi bán ở miệt Long Xuyên (An Giang) hay Hòn Đất (Kiên Giang). Mỗi chuyến đi bà đem theo vài ổ cơm rượu (một ổ từ 4-5 lít nếp). Để bán hết một ổ cơm rượu, bà phải đi bộ rong ruổi qua khắp các ngõ ngách xóm phường, cộng lại ít nhất 30 cây số. Đi như vậy nhưng mỗi ổ cơm rượu chỉ lời khoảng 50.000 đồng.

    Bà Duyên nói phương thức làm một ổ cơm rượu rất đơn giản: lấy nếp vo thật sạch, ngâm khoảng 3 tiếng đồng hồ, để ráo; đổ nước vào xửng, hấp nếp vừa chín, đem vo tròn, tiếp tục hấp lại cho mềm, đem xuống thấm nước muối và vò thành viên lớn nhỏ tùy thích; lấy men rượu (mua ở tiệm làm men) rắc đều lên. Lấy lá chuối quấn tách rời từng viên không cho dính, bỏ vào cái sọt nhựa hoặc tre. Trùm kín phía trên ổ cơm rượu, phía dưới khoét lỗ cho nước men chảy xuống ba đêm. Lấy một phần nước cốt men để riêng pha vào cơm rượu khi bán. Thường thì 4-5 lít nếp được gần 2 lít nước cốt men. Phần nước cốt men còn lại mỗi lít bán 10.000 đồng, có công dụng dùng làm bánh bò rất ngon, tương truyền còn trị được bệnh đau bao tử, phụ nữ sinh khó... Bà Duyên nói tiếp: “Nghe thì dễ vậy nhưng đổ nước sao cho xôi không bị khô, nhưng nhiều nước xôi sẽ bị chua. Đó kinh nghiệm làm của mỗi người”.

    Bà Duyên vui vẻ chỉ cho chúng tôi bí quyết để có được một ổ cơm rượu ngon. Nếp và men là hai thứ quan trọng nhất để quyết định việc ngon dở của một ổ cơm rượu. Nếp phải là nếp dẻo, nếp rặt không lẫn lộn một hạt gạo. Men làm cơm rượu phải là men ngọt ở miệt Long Xuyên, Châu Đốc (An Giang) mới ngon. Men phải tán thật nhuyễn, trộn nếp thật đều tay trước khi cho vào ủ. Thông thường, mùa nắng 4 lít nếp thì trộn với 6 viên men ngọt và nửa viên men đắng (loại men dùng để nấu rượu đế), còn mùa mưa thì tăng lên 3 viên men ngọt. Bà Duyên cho biết thêm: “Để làm ra một ổ cơm rượu ngon bán được phải qua nhiều khâu và thời gian ít nhất là ba ngày. Trải qua nhiều công đoạn, nhưng có một vài kỹ năng mà dân làm cơm rượu phải biết - đó là nước muối nấu sẵn phải là muối hột, thứ không thể thiếu đối với những người vò nếp, để chống dính tay và làm cho viên cơm rượu “chắc thịt” hơn”. Lá chuối cũng góp phần làm nên việc ngon dở của viên cơm rượu. Theo kinh nghiệm của bà Duyên, chỉ có lá chuối hột và chuối xiêm quấn nếp mới ngon, còn lá chuối sáp là hoàn toàn không được. Một ổ cơm rượu ngon nhìn vào viên nếp trắng không bời rời, nước không bị vàng kẹo, ăn vào vị ngọt thanh và gắt. Điều kỵ nhất khi làm cơm rượu là khói thuốc lá, mùi dầu gió và người ăn trầu. Nếu gặp những mùi đó, thì ổ cơm rượu làm ra người ăn sẽ bị ói.

    Chị Huỳnh Thị Diễm, Hội phó Hội phụ nữ xã Trung Thạnh, cho biết: “Nhiều chị em trong xóm này đã bắt đầu rao bán cơm rượu từ tuổi 15. Có chồng, sinh con thì coi món này như của hồi môn truyền cho con cháu; nhờ vậy mà cái nghề không mất đi”.



    Nguồn: Báo Cần Thơ
Hình đại diện
Vịnh Nghi
Bài viết: 1224
Ngày tham gia: Thứ năm 14/05/15 20:59

Re: Cơm rượu không ...!

Bài viết bởi Vịnh Nghi »

Hoàng Vân đã viết:.. nhìn cái nghèo mà nhớ cái nghèo mình đã từng trải, từng nếm, từng chung đụng .. :sad2: ..

thêm một nhát dao đâm vào nỗi đau là bây giờ nhân danh vệ sinh, trật tự .. vv .. họ dẹp xích-lô, dẹp hàng rong, khiến cho người nghèo lương thiện càng ngày càng không còn kế sinh nhai ..


:wipetear:

Món cơm rượu (nghe tiếng rao trong video "Ai cơm gụ hôong", cute!) ni hình như Nghi chỉ được nếm thử qua 1 lần duy nhất. Một lần duy nhất nhưng có lẽ lần ấy do người làm không ngon - hoặc giả Nghi không biết ăn - cho nên không thấy có gì hấp dẫn hết. Dạo thấy Mờ nhà mình biểu diễn món cơm rượu coi đẹp mắt & ngon lành lắm, nên lòng có nhủ lòng, nếu có dịp sẽ thử thêm một lần nữa. :yes3: Nhưng rồi, ở bên này, thử một lần nữa chắc gì sẽ may mắn gặp được tay làm cơm rượu 'đáo để' cho mình thưởng thức được đầy đủ hương vị của món ăn dân gian mà danh tiếng này? Thôi thì chờ có dịp, Nghi sẽ....réo Mờ đãi một mẻ cơm rụ ăn thả cửa luôn :wink2:
Carpe diem
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Re: Cơm rượu không ...!

Bài viết bởi Hoàng Vân »

          

đến Hiển Khánh Westminster, lấy 1 ly cơm rượu của họ để trong tủ lạnh, ăn cũng đở ghiền .. :giggles: ..

          
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Re: Cơm rượu không ...!

Bài viết bởi Hoàng Vân »

          


  • Xóm ủ “ngọc”
    ___________________________________________




    Gần 80 năm nay, người trong xóm nhỏ ven rạch Bà Đằng, Xẻo Luông (thuộc xã Trung Thạnh, huyện Cờ Đỏ, thành phố Cần Thơ) sống bằng nghề ủ cơm rượu. Trên bộ ván, trên bàn tiếp khách hay đâu đó trong góc nhà dân luôn có những sọt nhỏ ủ cơm. Mỗi sọt chứa một mẻ nếp đã được vo viên nằm e ấp trong lá như ngọc…

              
              


    “Ngọc” trong lá

    Trong tiết trời ấm áp của buổi sáng cuối năm, tôi ghé thăm “xóm ủ ngọc”. Lối vào xóm là con đường tráng xi măng nhỏ chạy dọc theo rạch. Bên bờ này đường, những nếp nhà thấp, yên bình nằm san sát bên nhau. Khói từ đây đó trên những mái lá tỏa đi các hướng mang theo mùi nếp thơm dịu làm say lòng khách lạ. Đến ngồi cạnh người đàn ông đang hì hụi chà tro bếp vào mớ chén dĩa trước mặt, được ông chỉ: “Bây đi hết xóm này đi, hầu như nhà nào cũng nấu cơm rượu bán”. Sau khi “càn quét” cả xóm, thì đúng như lời ông Tư Gọc - người đàn ông lúc nãy - nói, dân xóm này đa số lấy nghề nấu cơm rượu làm kế sinh nhai.


              
              


    Cơm rượu là một “môn” công phu. Dân làm nghề nói, muốn ủ cơm cho ngon ngoài sự khéo léo ra còn phải để tâm tư vào. Một mẻ cơm rượu đã dậy men là cả công trình được ấp ủ, gầy dựng mấy ngày trước đó. Từ chọn nếp, ngâm, nấu xôi đến ủ. Nếp được chọn phải là nếp loại một không lộn gạo, sau đó đem đi ngâm, tùy theo cũ mới mà thời gian ngâm lâu mau khác nhau. Bằng sự đơn sơ của người miền quê, bà Phạm Ngọc Chép chia sẻ kinh nghiệm ủ cơm rượu đã hai mấy năm của mình : “Nếp mới thì ngâm nửa tiếng, nếp cũ thì ngâm cỡ chừng một tiếng. Nước ngâm nếp phải là nước sông đã lóng, chớ còn nước máy, nước giếng hay nước mưa gì khi ủ ra cơm rượu rồi cũng không đạt”.
    Theo lời của bà Chép, nếp ngâm bằng nước mưa, ra cơm rượu ăn vẫn bình thường nhưng có màu hơi ửng hồng. Nước giếng thì làm cho viên cơm rượu có vị chát, màu sậm đen. Chỉ nước sông là cho ra mẻ cơm dai và thơm như ý. Nếp sau khi ngâm được đem đi nấu hai lần để rút hết chất nước nhờn ra, xôi đến khi dùng đũa bếp xới thấy dinh dính thì rải men, vò viên và đem đi ủ. Ủ ba ngày là được mẻ cơm thơm. Cơm rượu xưa nay vẫn được người trong xóm ủ bằng lá chuối. Đến một vài nhà lại thấy họ ủ bằng bao nilon. Chị Nguyễn Thị Thy, một thợ ủ giải thích : “Nhà nào bán mối nhiều thì làm bao nilon, còn mình bán lẻ thì làm bằng lá chuối, vì ủ trong lá ngon hơn nên người ta ưng. Nilon ít nhà xài vì lúc hầm hơi mồ hôi tay, viên cơm dễ bị nhớt lắm”.


              

    Trong hơn nữa thế kỷ tồn tại, chưa bao giờ nghề ủ cơm rượu "xử tệ" với người trong xóm
              


    Để chăm chút cho “thành phẩm” của mình, một số nhà có điều kiện còn xây bồn chứa nước. Nước từ sông được đưa lên bồn, trữ sẵn để ngâm. Còn lại số đông thì “ngâm nếp theo con nước”, tức là chờ khi nước lên, con nước trong thì cơm rượu mới ngon được. Khi ủ cơm, họ trăn trở đến từng cái lá ủ. “Lá chuối ủ cơm nên cắt lá tươi xanh, đem về lau sạch từng lá, vanh đầu vanh đuôi rồi mới dùng”, ông Nguyễn Hữu Sao, thợ lâu năm của xóm cơm rượu bày.
    Ghé vào một nhà ngay lúc họ đang quấn viên cơm vào lá ủ. Bàn tay thợ thoăn thoắt hết bóc lá, xoay, rồi cho viên cơm vào. Những viên nếp trắng đã được áo một lớp men, nằm ngoan trong phiến lá xanh, xen kẽ thành một vòng tròn duyên dáng. Tôi bốc một miếng lá, bắt chước người trong nhà quấn thử. Vụng về xoay mấy vòng rồi bỏ cuộc. Những viên cơm nằm rời rạc, méo mó trong tờ lá chuối sắp tả tơi của tôi được một chị trong nhà “cứu” lại cho tươm tất rồi xếp vào trong sọt ủ. Đã quá quen với việc, thợ xếp một loáng là hết mẻ. Cứ theo quy trình, đến đoạn này, ngọc trắng được nằm yên trong lá, đợi ngày dậy men.




    Nghề nuôi người, người nuôi nghề

    Thời điểm hiện tại, xóm nhỏ bên cạnh rạch Bà Đằng này có hơn 60 hộ sống bằng nghề ủ cơm rượu. Nhiều nhà đã trải qua ba đời làm nghề. Bà Đàm Thị Nguyệt vừa cười vừa kể : “Nghề này ông bà truyền lại, nói truyền thì nghe lớn lao vì từ hồi nhỏ xíu đã thấy người lớn trong nhà làm, các bước coi như nằm lòng rồi nên tới lớn thì làm được thôi. Tôi bắt đầu làm cơm rượu từ năm 26 tuổi, bây giờ 62 còn ngồi đây ủ cơm”. Giờ, ở xóm có hai hình thức, một là làm rồi tự mình đem đi bán, hai là làm thuê cho người khác bán sỉ. Tùy vào hoàn cảnh, điều kiện của từng nhà mà chọn hình thức phù hợp.


              
              


    Cơm rượu của xóm thường được bán ở các chợ Cần Thơ, Long Xuyên, Rạch Giá. Thời gian sau này, khi giao thông, đường sá mở rộng thuận tiện cho việc đi lại, cơm bắt đầu được đưa đến những nơi xa hơn như Sài Gòn, Hà Tiên... Tính trung bình, cứ làm 5 lít nếp bán đi, trừ hết tiền xe cộ vốn liếng, sẽ còn lời 100.000đ. Mỗi ngày, một nhà trung bình làm khoảng 6 - 7 lít (tính là một ổ). Ủ ba ngày, đến ngày thứ tư thì đem bán. Cứ thế, ngày nào cũng làm gối đầu. Cũng có nhà làm luôn một mạch nhiều ổ, bán hết rồi mới lại làm tiếp.
    Trong hơn nửa thế kỷ tồn tại, chưa bao giờ nghề ủ cơm rượu này “xử tệ” với người trong xóm. Nguồn thu nhập từ nghề mang lại tuy không quá cao nhưng đủ để họ sống bình yên. Bà Chép cho biết : “Cũng có khi vì muốn kiếm thêm mà nhiều người đi làm các công việc khác, nhưng đi đâu làm gì rồi cũng thấy không nghề nào bằng nghề ủ cơm. Vì nó gắn bó với mình nhiều quá, nuôi sống mình bao nhiêu năm rồi”. Rất đông nhà có nghề làm cơm rượu truyền lại mấy đời, cái nghề như đã ăn sâu vào cuộc sống, sinh hoạt hằng ngày của họ. Họ quen thức sớm ủ cơm, trông con nước ngâm nếp, sắp xếp giờ giấc cho hợp thời hợp lúc.


              
              


    Trải qua thời gian, nghề cho họ kinh nghiệm, nuôi họ sống, rồi từ kinh nghiệm cho ra lại những viên nếp dẻo thơm, “nuôi” nghề “sống” đến tận bây giờ. Ông Trần Văn Kheo, sống với nghề cơm rượu đã mười mấy năm tự hào : “Nhà tôi từ thời ông bà đã làm cơm rượu bán sống qua ngày. Tôi làm rồi mấy đứa con ở nhà cũng làm theo. Mình không có ruộng nương sống bằng nghề này là chính. Có cái nghề để làm thì ráng mà bám lấy, huống hồ gì đây là nghề truyền thống, cũng coi như là nét văn hóa của nơi mình đang sống”.
    Theo một số tài liệu y học, cơm rượu rất tốt cho tim mạch, kích thích tiêu hóa và bồi bổ cơ thể. Thời gian gần đây, theo lời người dân xứ này, cơm rượu không hiểu vì sao bán rất chạy. “Chắc là vì họ nghe về tác dụng của cơm rượu đối với sức khỏe nên ai cũng ăn, khách cũng chuộng trở về tự nhiên, thích ủ bằng lá chuối”, bà Chép phấn khởi. Đắt hàng là vậy, nhưng đời sống người dân trong xóm vẫn cứ bình bình. Nguồn thu nhập từ công việc chính này đủ để trang trải cho những chi phí sinh hoạt thông thường nhất. Nhưng nếu có một số nhu cầu tinh thần hay sự cố đột xuất nào đó thì những ổ cơm rượu được bán đi hằng ngày không giúp nổi họ. “Nhà có ít con thì không sao, đông con là coi như chuyện học hành sẽ vất vả, rồi còn đau ốm này kia. Bà con ai cũng nghĩ cách làm sao phát triển nghề thêm nữa nhưng nghĩ hoài chưa ra”, anh Nguyễn Hữu Thiện, dân “xóm ủ ngọc” trải lòng.
    *
    Ăn cơm rượu, người không quen sẽ rất dễ say. Những viên cơm rượu được nếm ở các nhà dân trong xóm làm cái nắng mùa Xuân trở nên chênh chao. Ra về, lòng vừa hồ hởi vừa suy tư, thầm mong ngày sau có cơ hội quay trở lại, không những chỉ nhìn thấy những viên ngọc chen chúc trong lá, mà còn nhận ra sự viên mãn, no ấm, đủ đầy ở ngay trong hình hài của những khối nếp thơm.


    Tam Nguyên




          
Trả lời

Quay về “video Cần Thơ Phố”