Rượu Vang - Le Vin

Hình đại diện
Bạch Vân
Bài viết: 5388
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 19:19
Gender:

Rượu Vang - Le Vin

Bài viết bởi Bạch Vân »

  •           


    RƯỢU VANG - LE VIN


    Chuyện Dài Kỹ Nghệ Thức Uống: Bài 1: Rượu Vang – Le Vin




    Tuần qua, một anh bạn ở Vancouver viết « meo » xin bài, nhưng đặc biệt order thằng tui viết về «ăn uống ẩm thực», viện cớ rằng xưa kia thằng tui làm hảng sản xuất Nước ngọt Ladze, Nước Đá ở thành phố thân yêu Sài gòn của chúng ta, nên viết vài bài về nghề « bán nước » (giải khát) đi !, vì các món nầy hợp «gu» với độc giả « phe ta » xứ Lá Bàng đỏ. Thực sự mà nói, ngày nay, thằng tui nghỉ hưu cũng đã chục năm rồi. Nghề chót của tôi là đi dạy học, nay cũng đà « mất dạy » từ năm 2003, còn nghề «bán nước» thì cũng « thất nghiệp », từ gần 30 năm nay, từ cuối hè năm 1984. từ khi rời chi nhánh Heineken ở Douala – Cameroun về Pháp, nghề « bán nước » nay chỉ còn trong trí nhớ cằn cổi ! Hôm nay, xin làm vui lòng ông bạn ở miền Viễn Tây xứ lá bàng đỏ (lá Maple), xin cống hiến quý vị một chuyện dài, với nhiều bài viết về các thức uống, và kỹ nghệ làm thức uống.

    Từ nước uống thông thường, dưới dạng nước lã, nuớc lạnh, nước suối đóng chai, kỹ nghệ hóa hay nước phông tên, tất cả phải qua một quy trình kỹ nghệ. Kỹ nghệ làm nước sạch để uống là cả một công nghệ tân tiến. Kỹ nghệ làm nước uống đóng chai bán trên thị trường là một ngành kỹ nghệ rất khó khăn. Các bạn có biết rằng làm nước lã trong chai, không mùi không vị rất là khó. Bỏ hơi CO2 vào làm nước hơi, nước suối rất dễ, làm nước ngọt rất dễ vì nhờ những vị do hơi, do những vị canh cam đường cho mùi cho vị nước, còn làm nước lã không mùi, không vị thanh khiết rất là khó. Không phải một sự ngẩu nhiên mà trên thế giới không có bao nhiệu tập đoàn lớn bán nước. Những thức uống khác là Trà hay Cà phê, thiên nhiên đấy, thức uống đấy nhưng cả một nghệ thuật, cả một công nghiệp, từ cách trồng cách hái, cách trông nom, cách ủ, cách pha chế. Từ nghệ thuật ngàn năm, nay biến thành kỹ nghệ. Có Trà Đạo chưa có Cà phê Đạo, nhưng với các tiệm Cà phê kiểu Âu Châu, cách pha cà phê kiểu Thổ nhỉ Kỳ, hay cái nồi ngồi các cốc của Việt Nam, cà phê uống dỉa của Sài gòn năm nào, hay Starbuck Coffee, biết đây đấy là bước đầu của Cà phê Đạo ?

    Rồi Nước Ngọt rồi Ladze, rồi Rượu Vin…Nói về Uống, nói về Ăn, nó, ôi thôi nó bất tận. Cần thiết cũng là nó. Căn bản cũng nó. Hư đốn cũng nó. Không ăn không uống là chết. Ăn nhiều uống nhiều cũng chết. Ăn để khỏi đói, uống để khỏi khát. Đấu tranh, cách mạng cũng chỉ để thay đổi cách chia ăn chia uống. Nói chuyện ăn uống là một bồ triết lý. Tu hành bỏ đam bỏ mê, bắt đầu ăn uống đạm bạc ! Ăn như không ăn. Vô tận…Tiếng Việt Nam, phát xuất từ văn hóa nông nghiệp nên dùng chữ « ăn » bắt đầu cho nhiều động tác, phong tục, sanh hoạt….. ăn ngủ, ăn nằm, ăn chơi, ăn mặc, ăn xin, ăn mày, ăn bám, ăn vụng, ăn trên ngồi trước, ăn cháo đá bát, làm ăn, ăn cắp, ăn cướp, ăn giựt, ăn gian, ăn có, ăn trông nồi ngồi trông hướng, ăn cây nào rào cấy nấy, ăn trái nhờ kẻ trồng cây, Và ăn uống nay biến thành kỹ nghệ, và ăn uống biến thành nghệ thuật. Vì Nghệ Thuật, vì Kỹ nghệ nên cũng lắm trò, lắm nghề, lắm biểu diễn :


    Cuối Tháng Chín, ở Pháp vào Thu, bắt đầu các Hội chợ Rượu Vang- Les Foires aux Vins.


    Le Vin – Rượu Vang
    Pháp quốc cuối tháng Chín Hội Chợ Rượu Vang – Les Foires aux Vins


    « Đừng uống nước mãi, con phải uống tí rượu, vì tì vị của con, và bụng con hay khó ở » –

    Ne continue pas à ne boire que de l’eau, mais prends un peu de vin, à cause de ton estomac et de tes fréquentes indispositions –

    Drink not longer water, but use a little wine, for thy stomach’s sake and thine often infirmities »


    (Thơ thứ nhứt của Phao lồ cho Ti Mô Tê . 5: 23. – Kinh Thánh – Bible).

    Hình như con người vào thế kỷ thứ V trước Tây Lịch đã biết trồng Nho rối. Bắt đầu ở vùng Cận Đông. Thoạt mới đầu chỉ là một sợ giây leo. Và sợ giây leo ấy được con người thuần hóa, chăm sóc, trồng tỉa để biền thành những quả nho với chất nước tuyệt vời ta đang thưởng thức ngày nay. Bắt đầu từ vùng Cận Đông (đối với nước Pháp và Tây Âu), giây leo lan tràn qua những vùng quanh biền Địa Trung Hải – Méditerranée – xong tràn qua vùng Trung Á. Dân Gaulois người bàn địa đầu tiên trên đất Pháp đã biết trồng nho và ép nước làm rượu nho. Đến Thời kỳ Trung Cổ dưới ảnh hưởng của các dòng tu Thiên Chúa Giáo, các tu sĩ đưa nghề trồng nho và làm rượu nho lên thành một nghệ thuật, trước để sanh sống, sau để phục vụ các buổi thánh lễ. Và nước Pháp biến thành một quốc gia có truyền thống trồng nho và sản xuất rượu nho – gọi là rượu vang – le Vin.( từ chữ Vigne, giây nho, vignoble, vườn, ruộng nho)

    Từ đó rượu Vin có quan hệ mật thiết với những buổi Thánh lễ, và từ từ rượu Vin từ phục vu Đạo bước vào phục vụ Đời; Nói một cách khác, nông nghiệp trồng nho và kỹ nghệ sản xuất rượu nho biến thằnh một đặc điểm văn hóa Âu châu. Rượu Vin, – “ thức uống lành mạnh nhứt và vệ sanh nhứt của tất cả loài rượu (có chất cồn)” theo quan, niệm của bác sĩ Pasteur, nhà bác học khai sanh ra vắc –xanh – vaccin, tiêm ngừa chủng – có mặt trong khắp mọi buổi lễ của đời sống xã hội ! Dĩ nhiên, nói theo bây giờ, không được lạm dụng, vừa phải thôi, không thì – mất bằng lái – mất điểm bằng lái – đụng xe ….vợ bỏ, đào chê, bạn bè vứt bỏ.

    Thế nhưng, nếu nước Pháp là một quốc gia nỗi tiếng sản xuất rượu nho. Nước Pháp lại không có độc quyền sản xuất. Càng ngày, càng nhiều quốc gia trên thế giới sản xuất rượu Vin. Đã ngay từ thời cuối thế kỷ thứ 16 rối, dân Hòa Lan, đệ nhứt doanh nhơn, dân Tây Ba Nha, dân Anh những dân tộc chuyên ngành hàng hải, và đặc biệt dân Tin lành Pháp, les Huguenots, đi tỵ nạn Thánh Chiến, đã mang theo trong hành lý, trong hàng hóa của họ, sợ giây leo, và đã đi gieo trồng quanh thế giới : Nam Mỹ, Nam Phi, Úc Châu hay California Huê Kỳ. Bốn thế kỷ sau, rượu Vin Nam Mỹ, Chí Lợi, A căn Đình, rượu Vin Nam Phi, Úc Châu, Cali ngang ngữa, cạnh tranh kém chi Vin Pháp… Đất lành chim đậu, khí hậu trong lành, nước tốt, nắng ấm và bàn tay khéo léo nhà nghề hợp với thổ nhưởng và kỹ thuật cấy men, ủ rượu, đã làm thành trì văn hóa rượu nho của pháp lung lay !

    Nhưng “thị trường” Vin thực sự phát triển khi kỹ thuật giữ – conservation và nuôi – élevage rượu (đễ ý tiếng Pháp dùng từ élevage – nuôi dưỡng – xem nghề nấu ủ rượu như nghề chăn nuôi) được biến thành nghệ thuật, mặc dù những năm 1860, với bệnh nho phylloxéra đã một thời gian làm cản trở những tiến bộ. Thực sự mà nói, chỉ bắt đầu hậu bán thế kỷ thứ 20, thế kỷ của thế hệ chúng ta, mới thực sự có một bước tiến rất lớn về phẩm chất, từ cách lựa chọn giống trồng, từ cách ủ cất, từ cách cất giữ cho đến cả chuyên chở, thương mại… Đấy một phần cũng nhờ toàn cầu hóa, toàn cầu hóa kỹ nghệ đã đành, mà cả toàn cầu hóa tiêu thụ và toàn cầu hóa nghệ thuật thưởng thức. Và cũng đau đớn thay, từ đấy sự cạnh tranh trở thành quyết liệt. Những thị trường mới như Nhựt (Beaujolais Nouveau), như Tàu ( Bordeaux) tạo những bất ngờ cho giới sành rượu ở Pháp. Thí dụ tuần lễ trước khi khai trương Mùa Beaujolais Nouveau, thị trường Nhựt đã mua hầu 4/5 sản xuất. Ơ Pháp chỉ còn lại…, nhiều khi tự hỏi, uống chai Beaujolais Nouveau tại Pháp có phải thật sự là Beaujolais Nouveau không ? Và ngược lại ngày nay, trong mọi hầm rượu (hầm thực sự, thứ thiệt, cave dưới sàn nhà, nền đất, thành đá, có độ ẩm và nhiệt độ đàng hoàng, hay là hầm nhơn tạo, hầm kỹ nghệ, loại tủ lạnh điện đặc biệt với độ ẩm và độ lạnh tạo bằng máy) đều có vài chai rượi ngoại quốc “gọi là”: Chianti đỏ hay hồng của Ý, Vino Negro của Tây Ba Nha, Madeus của Bồ đã đành, vì láng giềng với Pháp, nhưng cũng có Sidi Brahim, Boulaouane ( rượu Xám – Gris thât sự là hồng, Rosé), của Marốc, lẫn lộn với vài chai rượu đến từ Cali, đến Nam Phi, hoặc Úc, hay Chí Lợi. Nghệ thuật ăn uống cũng trở nên xào xáo, mất những tiêu chuẩn đã học được từ trước. Thí dụ vài năm nay, cá nhơn chúng tôi, “ngộ được” là rượu trắng vùng Alsace, Pháp, Gewurztraminer d’Alsace, một loại rượu trắng thơm, làm với loại nho xưa, Traminer Rose – hồng, rất hợp với khẩu vị món ăn Việt Nam !

    Khẩu vị: Mỗi mỗi chúng ta đều có khẩu vị riêng biệt, do nguồn văn hóa ẩm thực kết tinh bằng giáo dục gia đình, giao du bạn bè, làm ăn, du lịch, cá tánh tò mò mạo hiểm, hay thủ cựu gia đình. Với nghệ thuật chơi rượu Vin cũng vậy, có kẻ thích “chơi Vin” – thích thử, thích lựa chọn, hòa hợp với món ăn khẩu vị, cũng có kẻ nhắm mắt theo người, “ai chơi sao tao chơi dzậy”, được nhờ, thua thì “đồng chịu” – chưởi thề. Theo thói người sành điệu, có một lô tiêu chuẩn để mình nhắm mắt đi theo, hổng sợ lạc đường, tránh những cảnh “ mất vàng không tiếc, tiếc công cầm vàng”. Những thí dụ tiêu chuẩn muôn thuở, classic, cổ điển, basique căn bản, như rượu trắng với món biển, cua sò ốc hến, nhưng khổ nỗi, rượu trắng cũng lắm thứ, dry-sec, doux, moelleux, ngọt, thơm đậm…( cá nhơn tôi thì chọn Sec – dry, nhưng đó là tôi). Bây giờ theo mốt, thì cũng có kẻ khuyên ăn cá với rượu đỏ Bordeaux ( chỉ Bordeaux thôi nhé !). Vậy thì theo ai ? Người sành điệu, đi ăn nên lựa món ăn với rượu mình thích. Như vậy chọn món ăn xong chọn rượu ? (đi ăn mà) Hay chọn rượu xong, chọn món ăn ? (đi uống ). Nói tóm lại, vào tiệm tìm lựa rượu xong chọn món cho vừa rượu, là đúng nhứt, vì các tiệm thường có carte rượu rất hạn chế. Và thói thường rượu mắc hơn món ăn, lựa rượu có lý lắm ! Nhớ mãi ngày nào trên bến cảng Vancouver, anh bạn Quang dắt mình vào một quán rượu. Quán ấy bán rượu từng ly, và mỗi ly đều mang ra một dỉa nho nhỏ quà nhắm nấu hợp “gu” rượu. Ba ly ba món khác nhau thành bửa cơm. Cám ơn bạn Quang. Thế nhưng, đi ăn, hay đi uống ? cầu kỳ chi lắm vậy ? Chúng tôi, người viết muốn trình bày cùng quý vị cái gì biến Vin Ngon thành một món hàng quốc tế quý. Cái gì biến Vin ngày hôm nay thành thức ăn, không còn thức uống nữa, cũng không phải rượu nữa. Vin trở thành một văn hóa, một sưu tầm, một nghệ thuật. Hằng năm ở Pháp, vào cuối thắng Chín khi chúng tôi đang viết bài nầy thì thiên hạ (ngày nay có cả đàn bà) lên cơn sốt tranh giành nhau đi mua Vin, nghèo thì siêu thị, giàu thì các tiệm rượu chuyên môn, làm biếng thì mua catalogue (hộp thư đầy quảng cáo), siêng thì chạy xuống các làng xã xa nhà, các hợp tác xã. Một thằng tây trắng (hay tây vàng mủi xẹp như thằng tui) đều có một địa chỉ đặc biệt, một hảng bán rượu, tìm một loại rượu, phải rẽ và phải ngon. Thật sự đều “xạo xã hội”, thật sự là nạn nhơn “marketing” cà! Mấy thằng giàu sang, mình đến nhà, ngồi chơi lâu một chút, bao giờ cũng khẩn khoản, mời mình nán lại tý: “tao cho mầy thưởng thức một chai “chưa bao giờ mầy hưởng” được”. Những thằng nghèo, khi mình tới chơi, thế nào cũng rót một ly, và không nói không rằng, chờ mình uống ly rượu, ngó mình, và hỏi : “ Et alors ?” – “Anh thấy thế nào ?”. Dĩ nhiên mình phải khen phải hỏi anh mua ở đấu ? cho phải đạo, chứ thật sự liếc mắt ngó là biết chai rượu mua ở cửa hàng đầu ngõ nhà mình, hai thằng mua một chổ, nhưng phải khen. Đó là văn hóa, đó là sự đời, đó là giao thiệp ! Và ngon hơn nữa là nói first name của thằng chủ tiệm rrượu : “ thằng André nó để riêng cho tao đó, với giá phải chắng” – Mẹ, thằng André nó cũng làm cái mửng nầy với mình. .. Nghề chơi rượu lắm công phu, phải có bạn hữu, hợp tánh hợp nghề. Nhớ mãi anh bạn vừa quen nhau ở Melbourne năm kia. Vừa được giới thiệu quen nhau, biết mình thích rượu Vin, thế thì hai vợ chồng niềm nở, nhứt định đải mình và anh bạn mình cùng anh chủ nhiệm báo Việt Luận Úc Châu. Ăn ở tiệm đã rồi, uống ở tiệm hai chai rượu Úc tuyệt hảo (do anh mang lại và chấp nhận trả tiền bouchon để bồi thường không dùng rượu nhà hàng). Sau buổi ăn, anh chị bạn còn lôi bọn nầy về nhà, mở thêm mấy chai, để mời các anh thử cho biết rượu Úc thượng hạng thế nào. Cám Ơn hai ông bà nhà giáo. Đúng cái nghiệp làm thầy giáo, dạy chữ thiên hạ chưa đủ, anh học thêm nghề giáo rượu để cùng chia sẻ với thằng tui. Nhớ mãi đêm hôm ấy. Cám ơn hai anh chị lần nữa Vậy thì, cái gì làm cho rượu Vin ngon ?

    Khí hậu: Rượu Nho thuận xứ khí hậu ôn hòa, thuận về nắng ấm, nằm bên nầy Bắc và bên kia Nam đường Xích Đạo. Khí hậu đã đành nhưng rất cần độ ẩm, mưa nhiều trái nho không chín, nắm nhiều trái nho ít nước. Và thổ nhưởng. Pháp ngữ dùng từ terroir. Terroir là vùng đất có cùng chung một đặc điểm, vì vậy Pháp phân loại rượu theo từng vùng, theo thổ nhưởng. Vin de Bordeaux, Vin de Loire, de Bourgogne, du Beaujolais, du Côte du Rhône, d’ Alsace…và cuối cùng không dùng chữ Vin nữa, chỉ nói tên vùng là đủ rồi, Bordeaux, Bourgogne, Beaujolais … Đến cả rượu mạnh của thế, Cognac, Armagnac, Calvados…Và trong mỗi terroir ( chúng tôi xin phép không dịch từ nầy, vì dịch không diễn tả tất cả những ý nghĩa của nó), cũng có những khoảng đất đặc biệt, tạo một loại rượu riêng biệt, với những đặc thù khác khác biệt hẳn với các loại rượu cùng một terroir : rượu ở chung quanh hai làng Pommerol – Lalandes chẳng hạn, tuy cũng là Bordeaux nhưng hoàn toàn khác lạ với những Bordeaux khác ; cũng cùng terroir Bordeaux, nhưng vùng Graves khác vùng Premières Côtes vân ..vân) hay Saint Émilion hay đất chung quanh Château Margaux chẳng hạn, hay Saint Estèphe …. Nắng nhiều ít cũng quan trọng. Rượu khác nhau do trồng ở sườn núi nhiều nắng, hay sườn núi ít nắng. Và cuối cùng là giống cây nho – cépage. Cabernet, pinot đen, pinot trắng, .. Truyền thống « chơi rượu » ở Pháp lựa terroir, ở Anh Mỹ ngoại quốc lựa giống cây trồng – cépage. Nhưng dù thế nào đi nữa Vin là kết quả của một quá trình kết hợp của tất cả, họp chung lại biến thành một cái gì huyền diệu, do giống cây – le cépage, thổ nhưởng- le terroir, khí hậu –le climat, năm tháng- l’année, le millésime và công trình sáng tạo con người tạo lên. Vi vậy người pháp dùng động từ élever – nuôi dưỡng như nuôi dưỡng giáo dục một đứa trẻ vậy ! cách nuôi dưỡng, cách săn sóc, chăm bón hôi với sự lựa chọn giống, lựa chọn đất, gặp khí hậu, nắng thuận mưa hòa có thể biến một loại Vin từ bình thường qua đến tốt – cru và thượng hạng – grand cru. Và vì không thể biết trước, tiên liệu được, nên tùy năm, tùy đất tùy mùa ra những năm đặc biệt – millésime. Những nhà nghiên cứu rượu, doanh thương buôn bán rượu thuộc nằm lòng những millésime đặc biệt nầy và với một giọng run run cảm động nghẹn ngào thốt lên : Ôi Bourgogne trắng 2002, Bordeaux đỏ 2000, hay Val de Loire đỏ 2005…Nói hoài không hết, gây nhau, bàn với nhau hàng giờ… và cưa với nhau cũng vài chai.

    Nhưng nói gi thì nói, rượu là công trình của con người. Con người làm tất cả, chế tất cả, chăm sóc, lựa chọn, nghiên cứu, nếm thử, qua bao năm tháng, bao thế hệ, cha truyền con nối, nghề dạy nghề, nuôi dưỡng con rượu. Chưa kể thùng rượu, cây gỗ làm thùng rượu, thời gian nuôi dưỡng rượu. Chưa kể khi trộn để tạo một vị rượu, thuần cabernet ?, hay trộn cabernet với chiraz ? tỷ lệ trộn. Mồm, miệng, luỡi phải chuẩn, nhưng chưa đủ, vị phải có hậu, có đùi, có cẳng, thị giác phải bắt nhản, đỏ, hồng đào hay ruby – hống ngọc, và khướu giác, mủi tạo cả bầu trời – nhắm mắt thưởng cả vườn hoa thơm cỏ dại trong ly rượu. Và ngụm rượu đầu đưa vào miệng, ngậm và nghe tất cả những tinh hoa của vị rượu ngọt ngào…Uống được chai rượu grand cru thần tiên, nó là như vậy ! Một ly rượu ngon là một cuộc gặp gở của tất cả tinh hoa của thiên nhiên, của công trình sáng tạo, góp những vị, những mùi khác nhau, tạo một hòa tấu đầy quyến rủ, đầy rung động… Mủi ( mùi thơm), áo (màu sắc), vị ( dài ngắn) tất cả không phải tự nhiên mà có, đó là kết quả của một quy trình sáng chế, sáng tạo biến chế của bao thế hệ con người, bao kinh nghiệm, nói chung đó là một nghệ thuật, đó là một nền văn hóa. .Một grand cru phải được hiểu là một tác phẩm lớn.

    Cám ơn Thánh Vincent – Saint Vincent Thánh tổ của nghề trống nho !

    Và trong bản hợp tấu đó, phải có những người thưởng thức và biết thưởng thức. Chúng ta là những người thưởng thức, biết thưởng thức, là biết cám ơn. Cám ơn anh nông dân, cám ơn nhà sản xuất, cám ơn anh đóng chai, lựa rượu, cám ơn anh bạn mua chai rượu, mang chai rượu đến, cùng chia xẻ chai rượu, cùng chia sẻ tâm tình thưởng thức chai rượu, không khí người chủ nhà, bà chủ nhà. Vì vậy khi uống rượu Vin phải trân trọng, từ tốn, không ồn ào, ngắm, nhìn cho đẹp mắt, hưởi hít mùi thơm cho hạp mủi, đưa vào mồm, ngậm và thưởng thức hơi rượu đang lắng vào vị giác, đầu lưỡi, chót lưỡi, trái phải cuối miệng, mỗi góc độ trong miệng là một loại vị giác khác nhau…ôi cả bầu trời, cả thiên nhiên trong trộn vào vị giác, khướu giác…Đặc biệt, uống Vin không được để say. Thà uống ít, một chai thật ngon cưa, hai bạn thật tâm tình, bốn bạn thật tâm đắc, mười bạn thật hữu duyên. Uống Vin trong bàn tiệc , dùng rượu nhẹ trước, rượu đậm sau…Và ráng tránh các bạn phá mồi. Bạn nào không thích Vin, xin cứ tự nhiên từ chối đừng mắc cở, không gì buồn bằng, thấy một ly rượu bị bỏ quên vì bạn ấy chê Vin, chỉ thích La dze hay Cô Ca, nước ngọt hay trà xanh, nước vối…

    Bài về rượu Vin hôm nay để cám ơn, và thương tặng tất cả các bạn năm châu bốn bể (và các chị bạn chủ nhà) đã thương thằng tui, đã một lần, hay nhiều lần chia sẻ không khí “chơi Vin”: Huê kỳ Canada từ Washington DC, Fairfax miền Đông, vượt qua Houston, Denver, Wichita, Nam Bắc Cali, Seattle, Vancouver phía Tây, trở về Pháp ở Roissy, Noisy, hay Montigny hay bay xuống Miền Dưới xứ Đại thử Sydney hay Melbourne. Thương nhớ các bạn. Cám ơn các bạn nhiều.

    Hồi Nhơn Sơn, Tháng 9, Mùa Hội Chợ Vins Pháp quốc

    TS Phan Văn Song



    nguồn: http://www.vietthuc.org

              
Last edited by Bạch Vân on Thứ năm 01/10/15 17:03, edited 2 time in total.
Hình đại diện
NTL
Bài viết: 1323
Ngày tham gia: Chủ nhật 17/05/15 14:20

Re: Rượu Vang - Le Vin

Bài viết bởi NTL »

*
Hình ảnh
Wow... CSRC, cám ơn ha.
Nghe tới rượu vang cái mắt sáng rỡ, tò mò hết biết.
Bài ni tui đọc một chập, hai chập rồi ba chập luôn. Tác giả viết có duyên hết biết, chữ nghĩa lại dễ hiểu, hổng màu mè hoa lá cành chi dzáo.

Theo tinh thần bài viết thì đây là khởi đầu của loạt bài về thức uống, một trong những cái nghiệp tác giả đã cưu mang trước khi... cư ẩn (thấy chưa, người ta chữ nghĩa dzăng hoa, dịch terroir là thổ nhưỡng, nên tui cũng phải chịu khó kiếm tự điển coi retraite, nghỉ hưu, tiếng háng-dziệc nó là cái chi. Well... lóng rày thinh không có màn mở rộng chữ nghĩa giao lưu) thành ngồi đây chờ đọc những bài tiếp. Cám ơn CS trước heng.
Sau đây là kinh nghiệm riêng tư về vang và ăn nhậu với vang.

Chuyện tui xuất thân từ khó nghèo hèn hạ là chuyện ai cũng biết rồi, hổng cần la làng khai báo thêm nữa.
Vậy dzồi... cái đứa bần cô nông nọ nó làm chi ? Thưa mỗi khi có dịp, nó hay mở mắt dểnh tai ra nghe lời "giáo huấn phong lưu qúi tộc". Và vang là một trong những tiêu chuẩn để đào tạo, hình thành, và duy trì mức sống văn minh văn hóa (và tùm lum văn khác) trong giai cấp ấy.
Rồi sao hở ? Thì ghi tên vừa học vừa hành chớ chi nữa. Tốn biết nhiêu tiền mà kể, để rồi thấy mình ngu quá xá ngu !

Khi tiến được lên nấc thang xã hội để thành trưởng giả thì tui thích... học làm sang (trưởng giả giả mới phải học sang, trưởng giả thiệt chúng sang từ trong máu sang ra nên hổng cần phải học)
Mà tui học cái chi ? Thưa học tất cả những thứ chuẩn mực của trưởng giả, và một trong số ấy là nghệ thuật của rượu vang này đây.
Tui nghĩ tui đã hổng may, xui xẻo là khác, nên đụng trúng bè bạn của tướng công, tuyền mấy trự đồng nghiệp VN cũng đang khấp khởi làm sang như tui, nhưng... khác với tui, đám nọ arrogants hết biết (arrogant ở đây chắc phải dịch là lớn lối heng, bị đám nớ hổng ngạo mạn chút nào).

Họ thành lập một nhóm kêu bằng "hội bồ đào" cốt để hành đạo. Số hội viên thực thụ rất giới hạn, dự thính viên (đúng hơn là dự thực dự ẩm) cũng giới hạn luôn, chỉ cho phép khi có hội viên giới thiệu. Cái "bồ đào club" ấy mỗi lần gập nhau thì ngôn ngữ vang chảy tuôn linh láng trên bàn tiệc.
Tướng công xưa rày chỉ uống coca lạnh, rồi nhảy qua trà xanh (chừ thì uống trà fenugrec) mới dẫn vợ đi nghe cho nó mở mắt ra. Hai vợ chồng nín thinh mần màn vịt nghe sấm, lỗ tai lùng bùng tới khờ người luôn !

Chơi với cái đám nớ một chập thì... ít phần do ức nhưng nhiều phần do tò mò lẽ diệu huyền của đất trời trong đám dây leo ấy, tui bèn ghi danh học đạo, đạo rượu, học bài bản đầy đủ. Từ vỡ lòng sang trung cấp, tiến luôn tới cao cấp. Từ uống rựợu tới thưởng thức rượu. Từ làm rượu tới nuôi rượu...
Học hết vòng trong thì lần sang vòng ngoài : Từ thùng bình, nhảy luôn qua nút đậy, ly đựng, luôn cả mức hài hòa dung hợp cần phải có giữa vang với thực phẩm và theo thời tiết và lễ lạc.. v.v.
Cả một hành trình dài thậm thượt nhiêu khê và tốn kém - basement nhà, tui cho dựng luôn cái hầm rựơu chứa được hơn 2 ngàn chai, với nhiệt độ và độ ẩm control bằng remote -

Nếu coi đó là một cách giải trí lành mạnh thì tui thành công.
Còn bằng như coi đó là tiêu chuẩn để chứng minh giai cấp thì tui thất bại !
Xin bà con nghe tiếp.

Khi đủ khả năng và chữ nghĩa để tham gia những thảo luận về rượu vang của đám trưởng giả học làm sang nọ thì tui té ghế cái đùng : Chúng hổng biết, hay biết rất ít về rượu. Cũng như tui, chúng loay hoay xung quanh chai rượu, rờ rẫm ngó nhìn nếm ngửi cái kiểu sờ voi, rồi lý luận rân trời.
Và kết luận sau cùng là, bao giờ cũng là : Thưởng thức rượu vang là một nghệ thuật sống savoir vivre. Xong hể hà bắt tay nhau rồi cùng nâng ly chúc mừng thắng lợi phong lưu - đồng bạc đâm toạc tờ giấy, giấy tờ pháp lý còn xé được thì huống chi cái nước nho chứa trong chai thủy tinh nọ -

Như đã nói trên kia, trải nghiệm rượu vang của tui là một trải nghiệm xui xẻo tới bận lòng - la-dô tui thiếu nay mắn, đã bắt lộn những làn sóng có tần số rất dài nên nhiễu xạ tùm lum, tạo âm thanh rè tới inh tai nhức óc -
Rồi tui nhìn ra một điều : Trâu tầm trâu, mã tầm mã. Mình lỡ sanh ra là kiếp trâu, rồi chạy dzô đám mã đứng thì thiệt loạn quẻ, hổng giống con nào.

Hầm rượu vang ấy sau này được dùng để nuôi... nước mắm ! Thì cũng là lên men fermentation vậy.
Nuôi nước mắm thích thú ngàn lần hơn nuôi rượu. Nước mắm nhĩ chuộc về để một thời gian cho ngấu, vừa rẻ vừa thục dụng, lại đầy phẩm chất tình tự quê hương. Vậy hổng sướng sao ?
Tui nói vậy có ... arrogante lắm không ?

Dà, xin nhắc lợi, rằng đây là kinh nghiệm riêng tư khi học làm trưởng giả. Vì có thể có, và có rất nhiều, trâu đã thiệt sự thành mã, dám ngon lành hơn cả mã nữa lận.
Tui xui xẻo không đủ, chưa đủ cả khả năng lẫn tư cách để hóa thân xuông xẻ, nên rồi trâu đã vẫn cứ hoàn trâu !

TB :
Bác HVn. Bác làm ơn ngó dùm tui chữ bồ đào trong hán tự, rồi ngó sang chử Bồ đào của chữ Bồ đào nha tức xứ Portugal coi có giống hông nha. Tàu phù chúng kêu rượu nho là rượu bồ đào, nhưng có ai đó lại biểu Bồ đào trong "bồ đào mỹ tửu" chỉ có nghĩa là rượu do các giáo sĩ dòng tên nước Portugal mang tới khi vào Trung hoa rao giảng nước trời.
Bác HVn coi hai chữ nọ có viết giống nhau hông nha. Cám ơn bác trước.
Tiện thể bác HVn ngó luôn dùm chữ thổ nhưỡng và thổ ngơi, chúng khác nhau thế nào theo định nghĩa. Hồi xưa tui dịch teroir là thổ ngơi, nay nó biến thành thổ nhưỡng (hay cái chi thổ đó mà chưa kịp check lợi) thì quyển tự điển pháp việt tui dùng đã sai rồi chắc ?
Climat bác dịch là gì ? millesime có phải là niên biểu không ? Trong cái thổ nhưỡng thổ ngơi nọ, đã tiềm ẩn cái climat chưa, hay chúng hoàn toàn độc lập. Thì đang nói về ngôn ngữ rượu vang heng.

:flwrhrts:
Make the long story... short !
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Re: Rượu Vang - Le Vin

Bài viết bởi Hoàng Vân »

NTL đã viết:*
Hình ảnh
Wow... CSRC, cám ơn ha.
Nghe tới rượu vang cái mắt sáng rỡ, tò mò hết biết.
Bài ni tui đọc một chập, hai chập rồi ba chập luôn. Tác giả viết có duyên hết biết, chữ nghĩa lại dễ hiểu, hổng màu mè hoa lá cành chi dzáo.

...
  • Tác giả là người miền Nam, sinh 1942 tại Sài Gòn, với lối suy nghĩ và hành văn phóng khoáng .. nên chị thấy "có duyên" là đúng rồi .. :D

    Chị đọc truyện này :pntfngrri: Chiếc Xế Của Một Thời : VolksWagen-Con Bọ Hung sẽ biết thêm về tiểu sử của anh Song ..
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Re: Rượu Vang - Le Vin

Bài viết bởi Hoàng Vân »

NTL đã viết:*...
Khi đủ khả năng và chữ nghĩa để tham gia những thảo luận về rượu vang của đám trưởng giả học làm sang nọ thì tui té ghế cái đùng : Chúng hổng biết, hay biết rất ít về rượu. Cũng như tui, chúng loay hoay xung quanh chai rượu, rờ rẫm ngó nhìn nếm ngửi cái kiểu sờ voi, rồi lý luận rân trời.
Và kết luận sau cùng là, bao giờ cũng là : Thưởng thức rượu vang là một nghệ thuật sống savoir vivre. Xong hể hà bắt tay nhau rồi cùng nâng ly chúc mừng thắng lợi phong lưu - đồng bạc đâm toạc tờ giấy, giấy tờ pháp lý còn xé được thì huống chi cái nước nho chứa trong chai thủy tinh nọ -
...
          

... :focl: ...


          
Hình đại diện
Bạch Vân
Bài viết: 5388
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 19:19
Gender:

Re: Rượu Vang - Le Vin

Bài viết bởi Bạch Vân »

          

cám ơn anh chị Ngô, dạ em & anh HV rất thích các bài viết của tác giả Phan Văn Song, còn 2 bài viết của ông về thức uống em sẽ đem về :flower:

Đọc chị viết hầm rượu của chị có 2,000 chai rượu mà giật mình, chị thuộc bậc thầy về làm rượu vang rồi :)

          
Hình đại diện
thiên thanh
Bài viết: 1352
Ngày tham gia: Thứ năm 14/05/15 11:49
Nơi ở: Phố Cổ

Re: Rượu Vang - Le Vin

Bài viết bởi thiên thanh »

          

chị Bạch Vân, chị Tây, anh dzàng,

nghe chị Tây nói có hầm gụ trong nhà làm em muốn sang Montreal một chuyến xem cái hầm gụ của chị,
em thì chẳng biết mần, cũng chẳng biết lựa, chỉ biết uống rồi khen hay chê :giggles:
kỳ rồi em đi Alsace lụm dià cả chục thùng gụ trắng, biếu tặng cho ... còn lại có ba chai, ngồi nhâm nhi thấy gụ ngon mới tiếc hùi hụi sao mày ngu quá cho hết rùi
cuối tháng sau đi Bordeaux kiếm gụ mang dià :yes2:

em nghe nói gụ vin bên Úc cũng ngon lắm, phải hong anh chị Mây

ngày đim an lành anh chị ơi :flower: :flower:

          
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Re: Rượu Vang - Le Vin

Bài viết bởi Hoàng Vân »

thiên thanh đã viết:          
...
em nghe nói gụ vin bên Úc cũng ngon lắm, phải hong anh chị Mây

ngày đim an lành anh chị ơi :flower: :flower:

          
  • :D .. rượu Úc uống ok, nhưng anh ít uống nên không biết nhiều để mà so sánh với rượu các nước .. :) ..
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Re: Rượu Vang - Le Vin

Bài viết bởi Hoàng Vân »

NTL đã viết:*...
TB :
Bác HVn. Bác làm ơn ngó dùm tui chữ bồ đào trong hán tự, rồi ngó sang chử Bồ đào của chữ Bồ đào nha tức xứ Portugal coi có giống hông nha. Tàu phù chúng kêu rượu nho là rượu bồ đào, nhưng có ai đó lại biểu Bồ đào trong "bồ đào mỹ tửu" chỉ có nghĩa là rượu do các giáo sĩ dòng tên nước Portugal mang tới khi vào Trung hoa rao giảng nước trời.
Bác HVn coi hai chữ nọ có viết giống nhau hông nha. Cám ơn bác trước.
...
  • 葡萄美酒夜光杯 ... Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi ...

    葡萄 (pủ-thảo) = nho

    葡萄 (pủ-thảo-giả) = Bồ Đào Nha = Portugal

    Bồ đào = nho
    Bồ đào mỹ tửu = rượu nho ngon
    Bồ Đào Nha cũng dùng Bồ Đào nho .. :giggles: .. thêm cái Nha (răng) của Nha sĩ .. :wink:



    加拿大 (chi-a-nả-tà) = Gia Nã Đại = Canada
    越南 (duê-nẳn) = Việt Nam = Vietnam
    法國 (pha-kuỏ) = Pháp Quốc = France
    美國 (mầy-kuỏ) = Mỹ Quốc = America
    澳大利亞 (áo-ta-li-a) = Úc Đại Lợi Á = Australia

    ...


    :flower:
Hình đại diện
Hoàng Vân
Bài viết: 20010
Ngày tham gia: Thứ sáu 20/03/15 16:11
Gender:

Re: Rượu Vang - Le Vin

Bài viết bởi Hoàng Vân »

NTL đã viết:*...
Tiện thể bác HVn ngó luôn dùm chữ thổ nhưỡng và thổ ngơi, chúng khác nhau thế nào theo định nghĩa. Hồi xưa tui dịch teroir là thổ ngơi, nay nó biến thành thổ nhưỡng (hay cái chi thổ đó mà chưa kịp check lợi) thì quyển tự điển pháp việt tui dùng đã sai rồi chắc ?
Climat bác dịch là gì ? millesime có phải là niên biểu không ? Trong cái thổ nhưỡng thổ ngơi nọ, đã tiềm ẩn cái climat chưa, hay chúng hoàn toàn độc lập. Thì đang nói về ngôn ngữ rượu vang heng.

:flwrhrts:
  • hihi .. :giggles: .. sau 1 hồi tra lục um xùm ..
    • thổ nhưỡng 土壤= đất trồng, không tính khí hậu
    • thổ ngơi = thổ nghi = theo hán-việt Thiều Chửu thì là cái mà thích hợp cho vùng đất đó;
      • Tính giống vật nào hợp ở chỗ nào cũng gọi là nghi.
        Như thổ nghi 土宜  nghĩa là thứ ấy là thứ ưa ở xứ ấy.
        Như ta gọi vải ở Quang là thổ nghi (thổ ngơi) nghĩa là vải trồng ở đấy ngon hơn trồng chỗ khác.
    • climat = tôi nghĩ cứ gọi đơn giản là "vùng nho"
    • millesime = niên hiệu
      (biểu là cái gì được chia ra, sắp xếp thứ tự .. như thời khóa biểu, hàn thử biểu, biểu đồ ..
      niên biểu = recueil, chronique, annuaire ..)



    :flwrhrts:
Hình đại diện
NTL
Bài viết: 1323
Ngày tham gia: Chủ nhật 17/05/15 14:20

Re: Rượu Vang - Le Vin

Bài viết bởi NTL »

*

Ồ... cám ơn bác HVn đã lật dùm tự điển.
Vậy giải thích làm sao cà ??
Tên nước Bồ đào nha là đặt theo bồ đào tửu, hay ngược lại tên bồ đào tửu được đật theo tên Bồ đào nha ?
Dĩ nhiên đây là tên gọi ở Trung hoa heng, và trái bồ đào trong hán tự là trái nho (cả nho dùng làm rượu lận nho để ăn)
Tui có tán vụ này lâu rồi, chừ hổng còn nhớ mình đã lăng nhăng cái gì nữa lận !

Dà... nói hổng rõ thành sanh hiểu lầm, rồi bà con tưởng tui là connoisseur thứ thiệt.
Như vầy, tui tò mò chuyện rượu vang, mần màn trưởng giả dởm đi học làm sang.
Trong một khóa học thì tui bị chúng dụ, rằng nếu nhà có chỗ nên dựng một kho rượu, tốn kém hổng là bao, nhưng có chỗ cho rượu an giấc nồng. Khi ấy thì nhà trông thiệt, nhứt là tầng basement, hổng bước cẳng xuống bao giờ. Cái đám chuyên gia dụ nớ mới cho người tới free evaluation. Dễ lắm cà, chỉ việc mua kệ chất lớp rồi quây lấy chúng và trổ cái cửa ra vào là xong.
Dè đâu... cái nọ đẻ cái kia, cứ thế từ từ tiến. Đường tình bước vào, có lỡ cũng phải đi cho trọn.
Sau cùng đã... nhọc lòng mà hổng nên công cán gì... Cái hầm tuy to đùng (vì basement dư chỗ) nhưng rựợu chứa trong trỏng lèo tèo, bị vì cả nhà có mình tui là bợm nhậu.

Nhậu một mình chán phèo, mà vào hội vào club thì hổng có tui nha - tui nói nhiều nên bạn bè rất ít, chơi với cái đài phát thanh ngó bộ người ta ớn da gà, chưa kể rượu càng vào chừng nào thì lời tui ra càng ít lợi -
Tốt nghiệp mấy lớp giáo lý đạo nho xong thì tui giác ngộ và... giải thoát, tui giã biệt chai lọ luôn cho khoẻ.

Cái kho nớ sau tướng công dùng để chứa mấy loại nước uống, bao gồm rượu, juice, coca cola, luôn cả dấm dầu hào dầu mè lẫn nước mắm. Chúng đề huề sống chung một nhà, hổng phân biệt đẩng cấp !
Mấy năm trước khi bán nhà, tướng công sửa cái hầm rượu nớ, ngăn đôi nó ra, một bên là cedar closet cho tui chứa... áo lông (tới nay tui chưa hề sở hữu được tới nửa cái, nói chi nguyên một cái áo), bên kia là phòng nghe nhạc và TV (quá trời là DVD, bị tướng công đi lang bang đụng trúng cái tiệm DVD ế khách nên bán rẻ mần màn fermer boutique). Thi ông kiến trúc biểu làm vậy mới tăng giá bán đặng.
Hồi bán nhà, phải downsize thư phòng, downsize luôn đám phim DVD, lớp bưng ra thư viện thành phố, lớp mang cho, cực hết biết !
Chuyện học làm trưởng giả của tui còn nhiều nữa chớ hổng phải chỉ có vậy ha. Muốn nghe tui nói nữa cho nghe.

*

O Xanh.
Rượu Alsace là rựơu có rapport qualité/prix rất tới, lắm khi còn quá tới là khác, nhứt là loai vang trắng, đậc biệt là loại vang động tức "ngọc lộ tửu" làm theo phương pháp champenoise.
Lý do : Khí hậu và thổ ngơi nơi đó thích hợp đậc biết với một loại nho nội địa, khi trổ mã cho hương sắc và đường lượng cao, là hai yếu tố làm rượu dậy mùi (có khi còn bị mắng là thơm quá hoá nồng) và độ alcool cao hơn, không cần Cháp cũng không cần Mu (Chap Mu là những phương pháp trong nghề, với mục đích làm tăng độ rượu cốt để vừa lòng nho giới)
O Xanh vác về vài thùng mà mang cho hết rồi tiếc là sao ? Rượu đi thay người, làm vui lòng người khác bằng rượu là cách nhơn đạo nhứt.

Nhơn nói chuyện mua rượu thì kể ra kinh nghiệm này :
Có lần lang thang vào quán, thấy on sale chai rượu đỏ Bulgary (mình kêu là Bảo Gia lợi heng, xứ ni nằm trong khối CS đông âu, và y hình theo chính thống giáo thì phải), giá bán 8 tì canadian. Tui vác về hai chai, khui uống mình ên vỏn vẹn hai bữa. Rồi tui ù ra tiệm vác luôn về 2-3-4 két chi đó, tổng cộng 24 chai, bỏ kho có dịp uống dần.
Dè đâu dịp tới mở ra, chai được (rất ít) chai không (rất nhiều). Ức quá ức !

Vào tiệm hỏi tới thì nghe cắt nghĩa như sau :
Khi hàng về mà kho chật thì buộc lòng chủ kho phải mang rượu rẻ tiền ra để có đủ chỗ chứa. Khi bị dời như thế, chai rượu quạu cọ mất vui, và nó xuống sắc lẹ. Chưa kể là đám rượu tui vác về nớ đã bị để gần cửa ra vào, chúng tiếp xúc với nhiệt độ thất thương bên ngoài (nóng bàn ngày và lạnh bàn đêm) nên rồi lủng củng, cũng cùng một thùng, mà chai thế này thế khác. Mua rưộu on sale cũng tỉ như mua hàng ngoài tiệm Dollar or Two, nghĩa là phẩm chất không bảo đảm, hên đụng cái tốt, xui đung cái xấu. Tiền nào của nấy ngườii ơi, mua sale mà đòi hàng xịn hở, còn khuya !

Nhưng... nghề chơi ấy mà, lắm khi tiền nào cũng chẳng của nấy gì dzáo. Vì nghề chơi thiệt sự lắm công phu. Tiền nhiều chơi nhiều là xoàng, tiền ít mà chơi nhiều mới... đã chỉ.
Nghe sao nói vậy thôi heng, chớ kinh nghiệm tui hoàn toàn hổng có ! Thành thực khai báo vậy cho khỏi hiểu lầm.

:yes2:

*
Make the long story... short !
Trả lời

Quay về “Phan văn Song”